Van belemmering tot vrijheid: Overwinnen van negatieve gedachten

Of het nu gaat om een belangrijke presentatie voor collega’s, een sollicitatiegesprek voor die ene droombaan, of het organiseren van een groot evenement, vaak worden we geplaagd door onzekerheden. Ben ik wel goed genoeg voor die baan? Ziet mijn werkgever wel dat ik hard werk?  Allemaal gedachten die in de weg staan van wat je eigenlijk wil. Tijdens het webinar “Belemmerende overtuigingen, hoe buig je ze om?” bespraken onze expert Daniella Zwaaf en moderator Inger Strietman hoe je hier het best mee om kunt gaan. In dit artikel blikken we terug! 

Het topje van de ijsberg

Misschien heb je al weleens van het ijsbergmodel gehoord. Dit is een metafoor die gebruikt wordt om de verschillende lagen van onze persoonlijkheid en ervaringen te illustreren.

Hier is een korte uitleg van het ijsbergmodel:

• Boven Water (Zichtbaar): Gedrag en acties die anderen kunnen zien.
• Onder Water (Onzichtbaar): Gevoelens en gedachten die ons gedrag beïnvloeden maar niet direct zichtbaar zijn.

Gedachten hebben de kracht om onze perceptie en reactie op situaties te vormen. Gedachten zijn vaak het resultaat van deze vijf herhaalde ervaringen en overtuigingen:

1. Opvoeding: Normen en waarden die ons geleerd zijn, zoals wat wel en niet mag.
2. Ingrijpende Gebeurtenissen: Ervaringen die een blijvende indruk hebben achtergelaten, zoals negatieve feedback op een spreekbeurt.
3. Opleiding: Academische normen die bepalen wat als betrouwbaar wordt beschouwd.
4. Omgeving: De manier waarop mensen om ons heen dingen interpreteren.
5. Eerdere Ervaringen: Eerdere ervaringen die onze overtuigingen vormen en soms veranderen in ‘waarheden’.

Door dit model te begrijpen, kun je leren hoe je onderliggende gedachten en gevoelens je gedrag beïnvloeden en hoe je deze kunt aanpassen om positievere uitkomsten te bereiken. Het gaat erom bewust te worden van de onzichtbare delen van de ijsberg, zodat je je gedrag kunt sturen in een richting die meer in lijn is met wat je zelf écht graag wilt en wat je waarden zijn.

Het Byron Katie model

De methode van Byron Katie helpt om belemmerende gedachten uit te dagen en te transformeren. Dan is natuurlijk de vraag, hoe pak je dit aan? Deze oefening kun je doen samen met een vriend, huisgenoot of familielid, in ieder geval met iemand bij wie jij je op je gemak voelt. Neem een lekker kopje thee of koffie en zorg dat jullie ergens comfortabel zitten zonder gestoord te worden. Om te starten moet je bedenken welke belemmerende gedachte je wilt uitdagen. Als je dat hebt bedacht, dan kan de ander je de volgende vier eenvoudige, maar diepgaande vragen stellen:

1. Is het waar?
2. Kun je absoluut weten dat het waar is?
3. Hoe reageer je wanneer je die gedachte gelooft?
4. Wie zou jij zijn zonder die gedachte?

Door deze vragen te stellen en eerlijk te beantwoorden, kun je leren dat je de belemmerende gedachten waar je mee startte, kunt loslaten. Hierdoor kun je meer ruimte creëren voor positieve en stimulerende gedachten. Dit klinkt misschien nog een beetje abstract, dus lees hieronder verder voor wat praktische tips en voorbeelden.

Kies je eigen gedachten

Je eigen gedachten kiezen lijkt eenvoudig, maar hoe doe je dit? We hebben de mogelijkheid om onze gedachten te kiezen en ze in ons voordeel te laten werken. Denk bijvoorbeeld aan krachtige affirmaties, zoals die van Pipi Langkous: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.” Andere voorbeelden zijn: “Ik ben goed zoals ik ben”, “Niemand is perfect” en “Ik ga ervoor”. Deze gedachten fungeren als positieve en liefdevolle herinneringen aan je eigenwaarde en je doelen.

Een goede metafoor hiervoor is die van de buschauffeur. In deze metafoor vertegenwoordigen je gedachten de verschillende stemmen die tijdens je reis allemaal hun zegje willen doen. Als buschauffeur heb je echter de controle over welke stemmen je toelaat om je richting te beïnvloeden. Je kunt ervoor kiezen om naar de stemmen te luisteren die je ondersteunen en versterken, terwijl je andere stemmen uitnodigt om uit te stappen bij de volgende halte. Zo behoud je de controle over je denken en handelen, met je voeten op het gaspedaal en de rem, en het stuur stevig in je handen.

Waardenkompas

Het realiseren van een doel begint wanneer iets echt belangrijk voor je wordt. Dit wordt gedreven door een diepe innerlijke overtuiging, iets wat je echt wilt en waar je in gelooft. Deze innerlijke drive komt voort uit je waarden, de kern van wie je bent en wat je motiveert. Ze fungeren als een soort kompas, dat je richting geeft in het leven.

Om te controleren of je in lijn leeft met je waarden, kun je jezelf vergelijken met een zeiler. Je kunt de wind niet controleren, maar je kunt wel je zeilen aanpassen om op koers te blijven. Zoals een zeiler veerkrachtig blijft en zijn balans behoudt, zelfs wanneer de wind sterker wordt, kun jij ook leren omgaan met uitdagingen en tegenslagen.

Wil je meer leren over in je eigen kracht staan? Bekijk dan deze 3-daagse training: Persoonlijke Effectiviteit. Of leer op een natuurlijke wijze je invloed te vergroten door deze 3-daagse training te volgen: Effectief beïnvloeden.