Welke vaardigheden heeft een goede coach?

Om een goede coach te zijn moet je over een hoop vaardigheden beschikken. Er is een aantal onmisbare basisvaardigheden, maar een écht goede coach heeft er meer. Hieronder lees je met welke vaardigheden je een écht goede coach bent die zich van de anderen onderscheidt.

Basisvaardigheden van een coach

Een aantal basisvaardigheden van een coach  voor de hand, zoals:

• Goed en actief luisteren;
• De juiste vragen stellen;
• Op een ondersteunende manier feedback geven;
• Het gesprek goed kunnen samenvatten.

Vaardigheden om je als coach mee te onderscheiden

Om je coachee écht goed te kunnen helpen heb je onderstaande vaardigheden nodig.

Een sfeer van vertrouwen creëren

De basis voor een goed coachingstraject is het opbouwen van een vertrouwensband tussen de coach en de coachee. Voelt hij of zij de ruimte om zijn ei bij je kwijt te kunnen? Voelt het zo vertrouwd dat hij of zij zich durft open te stellen?

Als coach kun je helpen dit vertrouwen op te bouwen:

• Wees open over jezelf. Vertel in het intakegesprek en gedurende het coachingstraject een aantal persoonlijke dingen. Dit nodigt je coachee uit meer open over zichzelf te zijn;
• Laat zien dat je het vertrouwen waard bent. Doe wat je zegt en zeg wat je doet. Wees eerlijk en geef eventuele fouten toe;
• Luister altijd met aandacht naar de coachee. Herhaal subtiel woorden van je coachee, zodat deze merkt dat je luistert.

Bekijk het artikel Hoe bouw je aan vertrouwen in je coachtraject? voor meer inspiratie.

Gerichte doelen stellen

Stel je voor dat je een coachgesprek voert zonder een concreet doel. Grote kans dat je coachee daarna zegt dat het een fijn gesprek was waarin hij zijn hart heeft kunnen luchten, maar vervolgens weinig aan zijn gedrag verandert. Gemiste kans dus.

Een belangrijke vaardigheid van een coach is daarom de coachee te helpen met het stellen van doelen. Probeer altijd antwoord te krijgen op de volgende drie vragen:

• Wat wil de coachee aan het eind van het gesprek en traject bereikt hebben?
• Hoe ziet dat resultaat eruit in waarneembaar gedrag?
• Hoe weet je dat je het resultaat bereikt hebt?

Je intuïtie gebruiken

Als coach krijg je informatie van je coachee via woorden, lichaamstaal en stemgebruik. Maar er is nog een belangrijke bron, namelijk: je intuïtie.

Je intuïtie is een ‘gut feeling’: een instinct dat jou en je coachee verder kan helpen. Het zijn subtiele signalen, onderbuikgevoelens en ingevingen die je niet precies kunt verklaren. We noemen de intuïtie ook wel het wolkje van de coach.

Durf jij je intuïtie te volgen en jouw wolkje te benoemen in het coachgesprek?

Lees voor meer inspiratie het artikel Verdiep je senioriteit door intuïtief te leren coachen.

Je inleven in de ander, maar niet voor de ander invullen

Denk eens terug aan een gesprek waarin jij iets vertelde dat belangrijk voor je was waarbij de ander al snel met een oordeel of een mening kwam. Weet je nog hoe dat voelde? Had je nog zin om verder te praten? Waarschijnlijk niet.

Als coach ben je in de eerste plaats mens, dus ook een coach heeft meningen en oordelen. Het is de kunst om je hier tijdens de coaching bewust van te zijn, en om je wel in te leven in de ander maar niet voor diegene in te vullen. Een goed ezelsbruggetje is:

Laat je OMA thuis.

O: Oordelen

M: Meningen

A: Adviezen

Zelfsturing bevorderen

Een andere belangrijke vaardigheid van een coach is zelfsturing bij je coachee bevorderen. Leer hem eigen oplossingen voor problemen te bedenken en op die manier meer zelfvertrouwen te kweken. Dit kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door samen met je coachee een lijst met tien mogelijke oplossingen op te stellen.

In de training Oplossingsgericht coachen leer je hier meer over.

Objectief waarnemen

Eerlijk is eerlijk: niemand kan helemaal objectief waarnemen, ook een coach niet. Misschien herken je dit bij jezelf ook wel. Stel dat je een huis wilt kopen. Ineens zie je overal bordjes ‘te koop’ staan. Of je koopt een rode auto, en vervolgens zie je overal rode auto’s rijden. Wat jouw aandacht heeft, neem je bewust waar. De rest van de waarnemingen komt minder snel in het bewuste deel van het brein terecht.

Als coach kun je een aantal dingen doen om zo goed mogelijk waar te nemen:

1. Ga ontspannen zitten. Zorg voor rust in je lichaam en daarmee voor rust in je hoofd;
2. Wees je bewust van eventuele aannames en meningen;
3. Wees je bewust van jouw waarneming en het effect dat deze waarneming op jou heeft.

Goed omgaan met emoties en weerstand

Coachgesprekken gaan vaak snel de diepte in en zijn daardoor erg persoonlijk. Grote kans dat er veel emoties bij je coachee loskomen. Dit kan ertoe leiden dat een coachee stilvalt of dat hij weerstand toont. Als coach moet je hier goed mee om kunnen gaan.

Weerstand is een natuurlijk verschijnsel. Het treedt op als we intuïtief aanvoelen dat iets misschien gevaarlijk is. Het is een beschermingsmechanisme, maar ook een signaal dat je op iets belangrijks gestuit bent. In coaching moet je weerstand daarom gebruiken in plaats van vermijden.

Hoe ga je om met emoties en weerstand? De sleutel is aandacht. Praat erover, benoem wat je ziet en hoort, vraag door, wees stil en luister goed. Vat samen en leef je in. En als je coachee eraan toe is, bespreek je een oplossing en onderzoek je de mogelijkheden.

Grenzen stellen

Soms moet je als coach grenzen stellen. Het kan voorkomen dat een coachtraject te vermoeiend voor je is en dat je het anders moet gaan aanpakken, of dat jullie er helemaal mee moeten stoppen.

Je blijft als coach zelf het belangrijkste instrument voor de coaching. Houd jezelf dus altijd goed in de gaten.

Structuur aanbrengen en doelen stellen

De laatste vaardigheid van de coach is je coachee helpen met het aanbrengen van structuur en doelen te stellen.

Een gespreksmethode als GROW kan je hierbij helpen:

G: Goals (doelen)

R: Reality (huidige situatie)

O: Options (opties)

W: Will (acties)

Met dit model kun je samen met je coachee ontdekken wat de werkelijke situatie is, welke mogelijkheden er zijn en welke vervolgstappen de coachee kan zetten. Zo voer je gestructureerde en doelgerichte coachingsgesprekken.

Behalve door GROW te gebruiken kun je je gesprek ook op andere manieren structuur geven, bijvoorbeeld door:

• Samen te vatten;
• Zaken op een rij te zetten;
• Inzichten te laten noteren door de coachee;
• Het doel van de coachee in de gaten te houden.

Meer inspiratie opdoen over coaching? Bekijk onze campus.