Wil je ontdekken hoe je organisaties op een positieve manier begeleidt bij het doorvoeren van veranderingen? Hier weten Marga Rijken en Margriet van de Kamp, twee ervaren docenten bij ICM en organisatiecoaches bij Uiterwaarden, alles van. Tijdens de ICM Kennisparade op maandag 25 september delen zij in hun workshop ‘Waarderend veranderen’ hoe je positieve psychologie inzet en mensen activeert op hun talenten en kwaliteiten om hen succesvol mee te nemen in veranderprocessen. Ook gaan ze in op de zeven sleutels tot waarderend veranderen. Hieronder lichten zij alvast een tipje van de sluier op.
Wie zijn jullie en hoe zijn jullie tot een samenwerking gekomen?
Margriet: “Ik ben organisatieadviseur en -coach. Daarnaast ben ik mede-eigenaar van Quintessence, waarin ik persoonlijke business retraites begeleid. Binnen ICM ben ik docent psychologie en verzorg ik de trainingen executive coaching en appreciative enquiry.”
Marga en Margriet ontmoetten elkaar 15 jaar geleden bij een adviesbureau, waar ze geregeld samen opdrachten vervulden. Inmiddels is Marga bezig met het realiseren van haar droom: ze richtte een eigen organisatie op die bijdraagt aan positieve organisaties, Uiterwaarden. Margriet is partner in deze organisatie. Bij Uiterwaarden noemen Marga en Margriet zich ‘krachtvinders in organisaties’. “Ons doel is te werken aan positieve organisaties, waarbij kansen en krachten voorop staan en een positieve mindset centraal staat.”
Wat verstaan jullie onder ‘werken vanuit kracht’?
Marga: “Werken met kracht is het startpunt van de positieve psychologie. Vaak wordt er in organisaties gewerkt vanuit klacht en staan gedachtes centraal als: Wat gaat er mis? En wat kunnen we nog niet? De aandacht ligt te veel op wat er niét mogelijk is binnen een organisatie en wat mensen niét kunnen, in plaats van wat er allemaal wél kan. Werk je vanuit kracht, dan richt je je aandacht op wat er wel mogelijk is, welke talenten er al aanwezig zijn binnen je organisatie en wat je daarmee kan bereiken. Als je werkt vanuit kracht is het alsof je de stop uit een wasbak trekt, dan gaat het stromen.”
“De naam van onze organisatie, Uiterwaarden, is ook bewust gekozen. Uiterwaarden zijn de ruige gebieden tussen een rivier en een dijk. Het is het overstroomgebied dat in het voorjaar verdwijnt onder smelt- en regenwater en in de zomer juist een grote, ruige vlakte is. Het is fijn als er uiterwaarden zijn: er is ruimte voor de rivier om soms te overstromen om vervolgens weer terug in de bedding te komen, waarbij er vruchtbare grond achterblijft waar van alles op groeit. Zo zien wij dat ook in organisaties: het is soms goed als er ruimte is om te ‘overstromen’ en dingen aan te pakken en anders te doen. Als gevolg is er vernieuwing en vooruitgang, waar je als organisatie sterker van wordt.”
Wat is waarderend veranderen?
Margriet: “Normaliter wordt een verandering volgens een vast patroon aangepakt. Eerst wordt er gekeken naar wat er veranderd moet worden, vervolgens wordt er een plan van aanpak geschreven en gepresenteerd. Het plan wordt uitgevoerd en er wordt feedback op gegeven. Waarderend veranderen gaat op een andere manier. Het is een veranderproces waarbij de stappen die je zet al onderdeel zijn van de verandering. Je kijkt daarnaast op een hele andere manier tegen veranderen aan.”
Marga: “Vaak horen we aan het begin van een verandering dat mensen bezig zijn met de vraag: Waar willen we vanaf en hoe komen we daar vanaf? Als je je alleen daarop richt, ben je vooral bezig met het oplossen van problemen op korte termijn. Dat kost veel energie en brengt geen verbetering tot stand. Om verbetering te realiseren moet je ook een positief doel hebben: waar wil je naartoe? Daarom draaien wij de klacht bij het begin van een traject al zo snel mogelijk om naar de kracht. Daarbij leggen we de nadruk op wat er al in huis is, want dat is altijd al een hele hoop! We zijn bezig met het beantwoorden van vragen als: Wat wil je bereiken op dagelijkse basis? Welke talenten zijn er al aanwezig binnen de organisatie om dat te realiseren? Hoe geef je die de ruimte? Dit is een heel ander perspectief op veranderen waar zowel (HR-)managers als werknemers zelf direct profijt van hebben. In plaats van het kortstondig fixen van een probleem, ben je bezig met het duurzaam bouwen aan een sterke(re) organisatie.”
Marga en Margriet geven een mooi voorbeeld van waarderend veranderen. “Stel, binnen een organisatie communiceren leidinggevenden de volgende boodschap naar hun werknemers: “Zoals we nu werken gaat het niet helemaal goed, we moeten processen beter inrichten en organiseren. Binnenkort komen we met een plan hiervoor.” Dan zullen veel mensen spanning ervaren, het kan lichte stress veroorzaken en velen zullen zich afvragen wat er precies gaat gebeuren en of het effect heeft op hun dagelijkse werkzaamheden. Mensen worden niet gemotiveerd tot verandering en er treedt zowel mentaal als fysiek een beschermingsproces op, waardoor mensen niet meer weten wat ze moeten doen.”
“Bij waarderend veranderen is de boodschap vanaf het begin al heel anders. Je start bijvoorbeeld met een vraag als: “Lauren, jij bent marketeer, wat zijn jouw kwaliteiten?”. Wanneer Lauren antwoordt dat zij veel gevoel heeft voor taal en een kritische blik heeft, wordt nagegaan hoe dit van pas komt tijdens de verandering. Lauren wordt verteld: “Oké Lauren, het loopt op dit moment niet helemaal lekker binnen de organisatie, we kunnen jouw kritische blik goed gebruiken en zijn benieuwd hoe jij tegen deze situatie aan kijkt. Waar denk jij dat het beter kan?”. Als je verandering op deze manier benadert, worden mensen geactiveerd op hun talenten en kwaliteiten en op een positieve manier meegezogen in het veranderproces. Vanuit ieders expertise, talenten en krachten ga je na welke waarden ze toevoegen aan de organisatie en dat wordt een belangrijk onderdeel van het veranderproces. Mensen worden geraakt en gemotiveerd om bij te dragen aan de verandering. Ze stropen de mouwen op en komen in beweging. Dit maakt veranderen lichter en bovendien kun je het zien als een leerproces. Dit resulteert in werknemers en een organisatie die wendbaarder zijn voor tegenslagen.”
De workshop ‘Waarderend veranderen’
Op de ICM Kennisparade op maandag 25 september verzorgen Margriet en Marga samen de workshop ‘Waarderend veranderen’. Tijdens deze workshop doorloop je de zeven sleutels tot waarderend veranderen en krijg je een heel ander perspectief op veranderen aangereikt. De vraag die centraal staat in de workshop, is: Hoe realiseer je kracht, enthousiasme en energie in veranderingsprocessen?
De workshop begint met een ervaringsoefening waarin je echt voelt wat je intern ervaart als je verandering anders benadert. Vervolgens reflecteer je op deze oefening en krijg je een stukje theorie aangereikt, waarin ook de zeven sleutels op een rijtje worden gezet. Vervolgens pas je die theorie toe op jouw eigen organisatie en situatie. Je gaat na hoe je in jouw organisatie een verandering zo aanpakt dat je je niet laat leiden door klachten maar de omslag maakt naar het krachtenveld. Zo ga je naar huis met nieuwe kennis, ideeën en vooral de energie om veranderingen anders aan te pakken zodat ze écht werken en verschil maken!
De ICM Kennisparade
Ben je geïnteresseerd in de ICM Kennisparade? Leuk! Neem een kijkje voor informatie en ontdek meer over het programma en sprekers. Of schrijf je direct in. Wij zien je graag op maandag 25 september in De Fabrique!