Inspirerend en creatief trainen: wat houdt het in en hoe doe je het?

De ICM Trainersopleiding heeft een veelzijdig programma. We besteden aandacht aan onder andere didactische vaardigheden, het ontwerpen van trainingen, groepsdynamieken en aan de trainerskwaliteiten van de cursisten. Een ander belangrijk onderdeel is de module Creatief en inspirerend trainen. Deze module kun je ook als een aparte training volgen: Inspirerend en Creatief trainen. Wat houdt dit in? En hoe breng je als trainer op inspirerende en creatieve wijze kennis over? In dit artikel vertelt ICM trainster Lenneke Koole er alles over!

Hoe creëer je in trainingen ‘extra beleving’?

Lenneke: “De basis is dat wanneer je brein meerdere zintuigen aanspreekt, de lesstof beter wordt opgeslagen. Dus koppel jij bijvoorbeeld beweging aan theorie, dan onthoud je deze theorie makkelijker.

Hoe je dat doet? Op allerlei creatieve manieren! Je gaat naast het cognitieve in op meerdere zintuigen, dus onder andere voelen, ervaren en bewegen. Neem bijvoorbeeld het DISC-model, dat menselijk gedrag in kaart brengt aan de hand van vier gedragsstijlen: dominant, interactief, stabiel en consciëntieus.

Als je dit concept als trainer aan een groep uitlegt kun je een PowerPoint maken en ze precies vertellen wat de kenmerken van elke gedragsstijl zijn. Wil je echter meer inspireren en de stof beter laten landen? Dan is het beter om extra beleving bieden en de cursisten er elkaar over te laten onderwijzen of ze een inhoudelijke discussie te laten voeren.

Nóg beter zou zijn – en zo zou ik het doen – om de ruimte fysiek in vier vakken te verdelen, de cursisten plaats te laten nemen in één van de vier vakken, hen zich daar tien minuten in laten verdiepen en ze vervolgens even flink op te laten scheppen over de kenmerken die bij ‘hun’ gedragsstijl horen. Humor, plezier en hilariteit zorgen allemaal voor extra beleving. Op deze manier laat je je cursisten voelen, ervaren en actief meedoen. Je geeft ze ankers waarmee ze de stof makkelijker kunnen onthouden.

Ik denk dat je elke training een creatieve inslag kunt geven, zelfs hele vakinhoudelijke trainingen met veel theorie. Hiermee kun je ook out-of-the-box denken en bijvoorbeeld een quiz maken, of kaartjes met de hoofdpunten van de inhoud om daar vervolgens een spel mee te doen. Dit creëert allemaal extra beleving. Als leren leuk is en je de inhoud koppelt aan plezier ben ik ervan overtuigd dat de stof langer blijft hangen.”

Hoe bevorder je interactie tussen de groepsleden?

“Je kunt op meerdere manieren interactie stimuleren. Een belangrijke manier is om als trainer niet alleen te zenden maar de groep uit te nodigen om te reageren; op de theorie en op wat jij zegt. Breng ook punten aan waarover plenair of in groepjes gediscussieerd kan worden.

We leren de cursisten van de ICM Trainersopleiding ook goed te reageren op wat ze bij hun groep en deelnemers waarnemen. Bijvoorbeeld: ‘ik zie je fronsen, wat vind je van de lesstof? Waar denk je over na?’. Door goed te letten op non-verbaal gedrag en daarop in te spelen kun je deelnemers nog beter betrekken.

Speel ook in op emotie. In plaats van vragen wat de dominante stijl van het DISC-model kenmerkt, kun je ook vragen wat iemand van die stijl vindt en wat zijn of haar ervaringen ermee zijn. Roep de emotie op die gedragsstijlen teweeg kunnen brengen.

Ook een leuke manier om interactie te creëren: je mond houden. Zelf stil zijn en de mensen veel ruimte geven om te praten. In trainersland is de volgende slogan niet voor niets zo populair: wees een luie trainer en activeer daardoor de cursisten!”

Wanneer is het nodig om je manier van trainen te herzien en hoe pak je dit aan?

“In module 2 van de ICM Trainersopleiding maken cursisten een training op de manier die volgens de theorie gangbaar is. In module 5 kijken we naar hoe we deze training kunnen herzien door te focussen op hoe we de stof op een creatievere manier kunnen overbrengen.

Stel: je bent van plan de Kernkwadranten van Ofman aan je cursisten uit te leggen en je wilt daarvoor een flip-over gebruiken. Dit kun je, net zoals ik bij de DISC-methode zou doen, creatiever aanpakken door ermee aan de slag te gaan in de ruimte en er daardoor andere zintuigen aan te koppelen. Of maak er een gedicht of een rap over. Dat is zó ver buiten de comfortzone, dat er veel extra beleving ontstaat en de stof beter blijft hangen.

Belangrijk is om niet de héle trainingsdag zo creatief in te delen want dan verdwijnt het effect. Maar heb je het idee dat cursisten hun aandacht niet goed bij je trainingen kunnen houden, het saai vinden of dat de stof niet goed blijft hangen? Kijk dan eens of je een paar onderdelen van je training kunt herzien en laat je creativiteit de vrije loop!

Inspirerend trainen doe je vooral als je een vuurtje hebt branden voor het thema waarop je traint. Dit vuurtje laten zien en voelen zorgt ervoor dat cursisten zich geïnspireerd voelen.”

Wat is Rationele Effectiviteitstraining?

“Dat hangt samen met inspireren. Het gaat over belemmerende en helpende overtuigingen die je eigen inspiratie en effectiviteit als trainer in de weg kunnen staan. Rationele Effectiviteitstraining zorgt ervoor dat je je bewust wordt van wat je belemmert wanneer je als trainer voor de groep staat en wat je zou kunnen helpen. Het gaat vooral over gedachten en overtuigingen.

Als ik training geef en ik zie mijn groep als een soort vijand die het op me heeft voorzien, word ik nerveus en vind ik het trainen niet meer leuk. Sta ik er echter met de overtuiging dat de groep bestaat uit allemaal geïnteresseerde mensen die ik iets kan leren, ben ik veel meer ontspannen en kan ik veel beter inspireren.

Een ander voorbeeld: stel je voor dat je een lastige cursist in je groep hebt en daar helemaal niet blij mee bent. Dan kun je ervoor kiezen om deze gedachte en deze persoon te negeren, maar dat belemmert de hele les. Deze cursist gaat dan ook alleen maar harder duwen. De helpende aanpak is om te kijken wat de zorg bij deze kritische persoon is. Waar hij mee zit. Stel hem open vragen, zodat hij zich kan uiten en jij als trainer hem beter kunt begrijpen. De cursist zal zich gehoord voelen en dit zal ten goede komen aan zijn ervaring, de sfeer in de groep en aan het gevoel van de trainer zelf. Dit zijn voorbeelden van het ombuigen van belemmerende factoren en gedachten, en ook hierin kun je je creativiteit kwijt. Zo komt alles mooi samen!”

Wil jij ook creatief en inspirerend leren trainen? Bekijk deze module hier!