Hoe krijg je iedereen in jouw organisatie in de leerstand?

Onze samenleving is continu in beweging. Wil je als organisatie effectief en succesvol inspelen op veranderingen in je omgeving, dan vraagt dat specifieke vaardigheden van je medewerkers. Zij moeten nieuwe dingen willen leren en zich flexibel kunnen aanpassen. Oftewel: zij moeten in de leerstand staan.

Hoe krijg je jouw werknemers in die leerstand? Door optimaal gebruik te maken van de meest krachtige leeromgeving: de werkomgeving zelf. Hier schreef zelfstandig adviseur en onderzoeker Isolde Kolkhuis Tanke het boek ‘In de Leerstand’ over. Tijdens het L&D-event met als thema ‘werkplekleren’ verkenden we onder leiding van Isolde hoe je jouw werkomgeving ‘leerstand-bevorderend’ maakt.

De werkomgeving als meest krachtige leeromgeving

Veel HR(D) en L&D professionals voelen de verantwoordelijkheid voor het organiseren en optimaliseren van het leer- en ontwikkelproces van hun werknemers. Vaak kiezen ze voor georganiseerde leerinterventies als een cursus of training.

Echter, volgens Isolde vindt leren heel geleidelijk plaats en is het geen zichtbaar proces. Een diepgaand leerproces waarin je iets nieuws leert bereik je niet alleen in één of meerdere trainingsdagen. Het is noodzakelijk dat je in de praktijk kan experimenteren met het geleerde, dat je fouten kan maken en vervolgens een oplossing bedenkt waar je van leert en uiteindelijk steeds vertrouwder mee wordt. Wil je bovendien dat het geleerde beklijft, dan is een langdurige verwerkingsperiode noodzakelijk. Dit leidt ertoe dat er maar één leeromgeving de meest krachtige is: de werkomgeving zelf!

Werkplekleren

Het is dus belangrijk aandacht te besteden aan leren op de werkplek, ofwel werkplekleren. Dit is geen bepaalde werkvorm of een methode die je kunt toepassen of ‘afvinken’. Het gaat om het creëren van leersituaties in het dagelijkse werk. Deze situaties zijn individueel verschillend en contextafhankelijk. Je moet dus iedereen en alle processen hierop inrichten. In het kort: je moet iedereen in de leerstand krijgen.

In de Leerstand

Maar wat is dat nou, die leerstand? Het is een stand waar we allemaal – bewust of onbewust – in komen tijdens ons dagelijks leven. Een mooi voorbeeld is leren autorijden. Je kent vast wel de bekende uitspraak ‘je leert pas écht rijden na het behalen van je rijbewijs’. En dat komt omdat je na het behalen van dat rijbewijs nog continu in de leerstand staat terwijl je achter het stuur zit. Je maakt lastige situaties mee in het verkeer en loopt tegen obstakels aan. Omdat je rijinstructeur niet meer naast je zit in de auto, moet je het zelf oplossen. En dat doe je, want uiteindelijk wil je veilig op de plaats van bestemming komen. Je experimenteert en bedenkt een oplossing die je vervolgens vaker toepast in het verkeer, waardoor je er uiteindelijk steeds vertrouwder mee wordt. Het leren rijden vindt dus doorlopend, in de auto zelf plaats.

Zo werkt het ook met het leren van nieuwe vaardigheden op het werk. Werknemers die zich ongemakkelijk voelen bij veranderingen en innovaties ervaren stress en raken snel in de weerstand. Daar tegenover staan werknemers die voortdurend kansen zien in hun werk en deze benutten om richting te geven aan hun leren en ontwikkeling. Deze werknemers staan in de leerstand, wat van groot belang is om in te spelen op voortdurende veranderingen en ontwikkelingen en zo duurzaam inzetbaar te blijven.

Hoe creëer je een leerstand-bevorderende werkomgeving?

Een kind durft in een speeltuin te spelen, te ontdekken en nieuwe vriendjes te maken als het weet dat de ouders op een bankje wachten. Voor dit kind creëren de wachtende ouders een veilige leeromgeving. Zo is het ook met werknemers in organisaties. Het is de individuele werknemer die het leerproces doorloopt, maar het is de organisatie die de context moet creëren om dit leerproces mogelijk te maken en werknemers in de leerstand te krijgen. En met name op die werkcontext heb je als HR(D) of L&D werknemer invloed.

Maar, hoe creëer je condities in de werkomgeving die continu leren mogelijk maken? Hoe zorg je ervoor dat jouw werknemers in de leerstand komen en blijven? Dat kan een hele puzzel zijn! Een puzzel die niet opgelost hoeft te worden door een enkele HR(D) of L&D werknemer.

De eerste stukjes van de puzzel werden gelegd tijdens het L&D event met als thema ‘werkplekleren’. Tijdens deze middag nam Isolde ons mee in de vraag hoe je jouw werkomgeving ‘leerstand-bevorderend’ maakt en in groepjes maakten we de vertaalslag naar onze eigen praktijk. Ben je benieuwd naar de inzichten die Isolde met ons deelde? Die komen uit haar boek ‘In de Leerstand’, waarin theorie wordt afgewisseld met praktische voorbeelden en oefeningen. Een handig naslagwerk om de eerste concrete stappen te zetten naar een leerstand-bevorderende werkomgeving!