Herken en doorbreek patronen met Transactionele Analyse

Je gedrag wordt vaak bepaald door patronen die je als kind hebt aangeleerd. Dit gedrag kan vroeger helpend zijn geweest, maar je nu als volwassene tegenwerken. Met Transactionele Analyse (TA) kun je als coach je coachees begeleiden naar het begrijpen en doorbreken van deze patronen. Als TA-ervaringsdeskundige, coach en trainster van onder andere de ICM-training Transactionele Analyse kan Eveline Meinster als geen ander vertellen wat je met TA kunt bereiken en hoe de training er bij ICM uitziet.

Wat is Transactionele Analyse?

Als kind ontwikkel je (grotendeels onbewust) bepaalde patronen om goed te kunnen omgaan met de mensen en de wereld om je heen.

Eveline: “Transactionele Analyse geeft inzicht in wat je jezelf als kind hebt aangeleerd en hoe dit gedrag nu nog steeds van invloed is. Naast dit inzicht richt deze methodiek zich op het bereiken van steeds meer autonomie, waardoor je meer verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gedrag, gedachten en gevoel. Hierdoor kunnen drie vermogens vrijkomen of herstellen: bewustheid, spontaniteit en intimiteit.”

“Eric Berne, de grondlegger van Transactionele Analyse, ontwikkelde deze methode om persoonlijke ontwikkeling te bevorderen en gezonde relaties aan te gaan.”

Wat zijn belangrijke principes en uitgangspunten van Transactionele Analyse?

Een bekend principe van Transactionele Analyse zijn de egotoestanden Ouder, Volwassene en Kind. De egotoestanden Ouder en Kind komen voort uit vroegere ervaringen en beïnvloeden de manier waarop we met anderen omgaan. In de egotoestand Volwassene reageren we realistisch, zelfverzekerd en oordeelloos in het hier en nu.

Eveline: “Deze egotoestanden geven relatief eenvoudig inzicht in de interacties tussen mensen. De manier waarop je communiceert hangt samen met de egotoestand van waaruit je communiceert. Volgens Eric Berne is een egotoestand een consistent patroon van voelen en ervaren dat direct samengaat met een overeenkomstig consistent patroon van gedragingen.”

“Bewustwording en inzicht in de werking van de egotoestanden geeft je de mogelijkheid om te schakelen naar een andere egotoestand en hierdoor op een adequate manier te communiceren.”

In dit artikel gaan we uitgebreider in op de verschillende egotoestanden en hun werking.

“Een ander belangrijk principe van TA gaat over de vier basisposities:

1. Ik ben oké;
2. Ik ben niet oké;
3. Jij bent oké;
4. Jij bent niet oké.

We gaan uit van gelijkwaardigheid en streven naar het uitgangspunt ‘ik ben oké en jij bent oké’. Je waardeert en respecteert jezelf en de ander. Dit betekent niet dat je het altijd eens moet zijn met het gedrag van de ander, maar dat je onderscheid maakt tussen de andere persoon en zijn of haar gedrag.”

“Als coach ga je vanzelfsprekend ook uit van deze gelijkwaardigheid. Stel dat de coach de coachee aanspreekt vanuit de Ouderpositie (en daarmee wil zorgen voor de coachee), dan is de kans groot dat deze hierop reageert vanuit de Kindpositie (‘ik kan het niet alleen’).”

“Hierdoor is er geen sprake van gelijkwaardigheid. Onbewust straal je als coach dan uit dat de ander jouw zorg nodig heeft en het niet alleen kan.”

“Je blijft in plaats daarvan op gelijke hoogte met elkaar: ik ben oké en jij bent oké. Zo kun je je coachees op een passende manier begeleiden naar inzicht en gewenste verandering.”

“Een ander uitgangspunt van Transactionele Analyse is dat iedereen zelf na kan denken over de keuzes die hij of zij maakt en daardoor tot andere besluiten kan komen. Als coach ga je uit van het denkvermogen en de kwaliteiten van je coachees.”

“Je communiceert hiermee indirect dat je vertrouwen hebt in het vermogen van je coachees om betere keuzes te maken op het gebied van gedrag, communicatie en persoonlijke groei.”

Hoe beïnvloeden zaken uit je jeugd je huidige denkpatronen en gedrag?

“Als kind krijg je van je ouders en de wereld om je heen bepaalde do’s and don’ts mee, in de vorm van verbale en non-verbale boodschappen. Op basis van deze signalen neem je als kind bepaalde besluiten, met als gevolg dat je je gaat aanpassen aan wat jij denkt dat er van je wordt gevraagd.”

“Stel je een kind voor dat erkenning en aandacht ervaart als het hard werkt, maar gevraagd wordt om iets ‘nuttigs’ te gaan doen als het speelt of luiert. Dit kind zal steeds vaker hard gaan werken en het spelen en luieren steeds meer buitensluiten.”

“Als volwassene ben je je niet meer bewust van deze eerdere besluiten, die nu bekend en vertrouwd voelen. Je vindt het heel normaal om keihard te werken en hebt moeite met speelsheid en luieren van anderen.”

“Dit gedrag kan jou in het hier en nu steeds meer gaan tegenwerken en je wilt het anders gaan doen. Met TA kun je je bewust worden van wat je jezelf als kind hebt aangeleerd. Je gaat je oude patronen doorzien en dit zorgt ervoor dat je kunt veranderen in gedachten, gedrag en gevoel”.

Wat hebben coaches eraan om Transactionele Analyse toe te passen?

“Transactionele Analyse geeft de coachee inzicht in het script dat vroeger is ontstaan en in hoe dit script nog steeds van invloed is op gedachten, communicatie en gedrag. Dit inzicht zorgt ervoor dat de coachee steeds autonomer kan reageren op de werkelijkheid, in plaats van te reageren vanuit belemmerende (script)overtuigingen.”

“Het is een zeer effectieve methode die op een bruikbare en relatief eenvoudige manier inzicht in gedragspatronen geeft.”

Hoe ziet de training Transactionele Analyse er bij ICM uit?

“Het is een praktisch ingestelde training. We behandelen kort de theorie waarna we aan de slag gaan met bijpassende oefeningen over onder andere het script, de egotoestanden en de basisposities. Je kunt dit daarna direct toe gaan passen in je eigen praktijk.”

“Daarnaast hebben cursisten, omdat we in kleine groepen werken – maximaal 12 personen – ruimte voor het inbrengen van inhoudelijke vragen, casussen en persoonlijke vraagstukken. Hierdoor kunnen we de leerstof direct vertalen naar de context van de cursisten.”

“Je leert tijdens deze training ook je eigen gedragspatronen herkennen en positief te beïnvloeden. Hierdoor kun je Transactionele Analyse als coach nog beter inzetten, omdat je de principes zelf ervaren en toegepast hebt.”

“De trainers zijn ervaren coaches die Transactionele Analyse in de eigen praktijk toepassen en het positieve effect hebben ervaren op hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Hierdoor kunnen ze de lesstof voor de cursisten nog meer laten leven.”

Wil jij ook je eigen patronen leren kennen en beïnvloeden, en deze tools leren gebruiken om je coachees verder te helpen? Bekijk dan onze training Transactionele Analyse.