Emotionele intelligentie: wat is het? | 6 tips om je EQ te verhogen
Emotionele intelligentie is op veel gebieden van invloed: je relaties met anderen, je carrière en het bereiken van je doelen. In dit artikel lees je wat emotionele intelligentie precies is, waarom het zo belangrijk is en hoe je het kunt ontwikkelen.
Wat is emotionele intelligentie?
Emotionele Intelligentie staat voor hoe emotioneel vaardig iemand is. Je meet het in de empathiequotiënt (het EQ) en het is een aanvulling op het IQ (de intelligentiequotiënt).
Hieronder lees je uit welke aspecten emotionele intelligentie bestaat en welke kenmerken emotioneel intelligente mensen hebben:
- Je eigen gevoelens en emoties kennen en kunnen benoemen
Als je je eigen gevoelens en emoties goed kent kun je ze beter controleren en ben je er minder snel aan overgeleverd. Je kunt ze namelijk beter plaatsen. Mensen met emotionele intelligentie kennen hun krachten en zwaktes en spelen daarop in en kunnen hun emoties beter inzetten om hun doelen te bereiken. - Op de juiste manier met je gevoelens omgaan
Emotionele intelligentie zorgt ervoor dat je bewust de tijd kunt nemen om na te denken over je reactie op acties van mensen en dingen die gebeuren. Ook je humeur snel kunnen verbeteren na een tegenslag is een teken van emotionele intelligentie, evenals goed om kunnen gaan met verandering en tegen kritiek kunnen. Mensen met emotionele intelligentie kunnen van fouten leren, in plaats van ermee te zitten. - Gevoelens gebruiken om langetermijndoelen te bereiken
Iedereen heeft wel eens last van negatieve gevoelens. Deze kunnen je een slecht gevoel geven en je productiviteit in de weg zitten. Emotioneel intelligente mensen zijn beter in staat stappen te zetten om de situatie te verbeteren, en zullen niet zo snel in de slachtofferrol blijven zitten. Ook kunnen ze beter het positieve van situaties inzien en daardoor negatieve gedachten ombuigen. Daarnaast zijn ze minder gevoelig voor afleidende impulsen en beter in staat een langetermijnvisie vast te houden, wat bijdraagt aan het bereiken van langetermijndoelen. - Je kunnen verplaatsen in andermans gevoelens
Een kenmerk van emotionele intelligentie is dat je het empathisch vermogen hebt om gevoelens van anderen te kunnen waarnemen en begrijpen, zonder dat ze deze expliciet naar je geuit hebben. - Goed kunnen omgaan met andere mensen
Emotioneel intelligente mensen zijn vaardig in het aangaan en in stand houden van relaties met anderen. Dit komt omdat zij goed kunnen communiceren en samenwerken, en moeilijke gesprekken durven aangaan en niet-uitgesproken gevoelens kunnen benoemen.
Waarom is emotionele intelligentie belangrijk?
Veel werkgevers vinden een hoog EQ belangrijker dan een hoog IQ. Mensen met een hoog EQ zijn immers meer stressbestendig, empathischer naar collega’s toe en beter in het coachen en begeleiden van collega’s en medewerkers. Je emotionele intelligentie beïnvloedt hierdoor hoe succesvol je bent in je werk.
Ook op persoonlijk vlak is het belangrijk om emotionele intelligent te zijn. Je staat positiever in het leven, hebt betere relaties en je zult je doelen eerder bereiken.
Kenmerken lage emotionele intelligentie
Mensen met een lagere emotionele intelligentie staan minder in contact met hun emoties en gevoelens. Dit heeft ingrijpende gevolgen voor hun relaties met anderen en voor de manier waarop ze in het leven staan.
Vaker ruzie hebben
Omdat mensen met een lagere emotionele intelligentie zich minder goed in anderen kunnen inleven begrijpen ze hun meningen en standpunten doorgaans minder goed, waardoor ze eerder conflicten krijgen. Ze zullen zich eerder aangevallen voelen en eerder anderen als de schuldige zien.
Uitbarstingen
Ook hebben deze mensen eerder last van uitbarstingen van woede of verdriet, omdat ze moeite hebben met het reguleren van emoties. Ze verbergen en negeren hun emoties vaker, tot het punt dat het te veel wordt en er een uitbarsting volgt.
Moeite om relaties te onderhouden
Met een verminderd empathisch vermogen is het lastiger om relaties te onderhouden. Voor een goede relatie is inlevingsvermogen, emotionele steun en goede communicatie nodig.
Verschil tussen EQ en IQ
Het EQ is een maat om te meten in hoeverre iemand emotioneel vaardig is. Het IQ is een meetmaat voor intelligentie op het gebied van cognitie. Dit betreft onder andere numeriek, logisch, ruimtelijk en technisch inzicht. Ook geheugen is een belangrijke component van het IQ.
Losstaand is noch EQ, nog IQ garantie voor goed werknemerschap. Voor optimaal functioneren is het belangrijk om op allebei hoog te scoren. Een voorbeeld: het IQ helpt je om je examenstof te begrijpen en het EQ om je examenstress onder controle te houden.
Emotionele intelligentie ontwikkelen
Goed nieuws: je kunt je emotionele intelligentie ontwikkelen. Hieronder een aantal tips:
Tip 1: Word je bewust van je emoties
De eerste stap om je emotionele intelligentie te verhogen is bewustwording van je eigen emoties, want pas dan kun je er goed mee om leren gaan. Ben je boos? Blij? Verdrietig? Observeer en kijk er zonder oordeel naar. Waar komt het gevoel vandaan? Waarom is die emotie er? Voel je fysieke sensaties zoals een knoop in je maag, kortademigheid of juist meer energie? Probeer dit voor jezelf zo helder mogelijk te krijgen.
Tip 2: Bekijk hoe je emoties je gedrag beïnvloeden
Je kunt er niets aan doen dat je bepaalde gevoelens ervaart, maar je kunt wel je reactie erop leren sturen. Hoe reageer je op heftige emoties? Wat voor acties komen eruit voort? Als je boos bent, loop je dan weg? Of ga je fel de discussie aan? En als je onzeker bent, sla je dan dicht? Of ga je jezelf overschreeuwen? Als je van jezelf weet hoe je reageert op gevoelens, kun je door dit bewustzijn je gedrag sturen en aanpassen.
Ook kun je met dit inzicht beter begrijpen hoe andermans gedrag wordt beïnvloed door emoties.
Tip 3: Oefen met bewust reageren
Probeer niet impulsief te reageren wanneer je sterke emoties voelt, maar geef jezelf de tijd om de emotie te ervaren en te plaatsen om vervolgens te bepalen hoe je wilt reageren. De rust die je jezelf geeft zorgt voor bedenktijd en vermindering van de intensiteit van de emoties, waardoor een bedachtzame reactie geven makkelijker wordt.
Tip 4: Ga aan de slag met je empathische vaardigheden
Luister écht naar wat de ander zegt. Probeer je in te leven in de situatie van je gesprekspartner en bedenk hoe je zelf met die situatie om zou gaan. Dit zorgt ervoor dat jullie een betere connectie krijgen, dat je de ander beter begrijpt en dat je meer empathie ontwikkelt.
Bekijk voor meer inspiratie het artikel “De 10 tips om je empathisch vermogen te vergroten“.
Tip 5: Leer lichaamstaal lezen
Oefen met het observeren en interpreteren van lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen van anderen. Vermijd iemand oogcontact? Staat hij erbij alsof hij bijna wegloopt? Heeft je gesprekspartner een open en geïnteresseerde houding? Aan lichaamstaal kun je een hoop informatie over iemands gevoelens aflezen. Iemand kan wel iets zeggen, maar hun non-verbale communicatie verraadt dat er eigenlijk iets anders speelt.
Tip 6: Volg een training
We kunnen veilig concluderen dat een hoge emotionele intelligentie veel voordelen heeft. Slaski en Cartwright (2003) concluderen op basis van onderzoek dat je je emotionele intelligentie met trainingen kunt verhogen. ICM biedt een tweedaagse training om onder andere effectiever om te leren gaan met je eigen en andermans emoties, je empathisch vermogen te vergroten, in te leren spelen op onderliggende oorzaken van gedrag en beter contact te maken met anderen. Bekijk de training hier.