Familieopstellingen helpen je te begrijpen welke onbewuste patronen jouw gedrag bepalen. Ze geven inzicht in hoe personen en gebeurtenissen binnen jouw systeem van herkomst jouw gedrag en overtuigingen beïnvloeden. Als je bepaalde gedragspatronen als belemmerend ervaart, kan het daarom heel nuttig zijn om inzicht te vergaren in jouw systeem van herkomst. ICM bood de training ‘Familieopstellingen: doorbreek je belemmerende patronen’ eerst aan als event, maar is inmiddels onderdeel van ons vaste aanbod. Matanja heeft meegedaan en deelt graag haar ervaring!
Waarom wilde je je verdiepen in familieopstellingen?
Vrienden van mij hebben een soortgelijke cursus gedaan en hebben er toen veel baat bij gehad. Daarnaast ken ik een systeemtherapeut die in gesprekken, met mij en anderen, altijd erg goede vragen stelt en ook nog eens goed kan luisteren. Daarom had ik op voorhand een positief beeld van systeemtherapie.
Verder had ik me nog niet veel in het onderwerp verdiept. Ik wilde iets met familieopstellingen doen om een ander te helpen, maar bedacht me ook: als ik dat zou doen voor een ander, waarom niet voor mezelf? Ik heb me kort van tevoren aangemeld, meer onder het mom van ‘waarom niet?’.
Heb je het als intens ervaren?
Ja, ik vond het wel intens! Niet zozeer zwaar, want het was heel mooi. Als je mensen ontmoet, heb je het meestal over van alles. Soms kan dat best de diepte in gaan, maar nu ging het echt over je emoties. Ik ben hoogsensitief, dus ik pik vaak wat meer op. Het was bijzonder dat je een rol mocht innemen in de familiesystemen van andere deelnemers, dat had ik mij van tevoren niet gerealiseerd. Ik vond dat best spannend.
Wat vond je ervan om zulke persoonlijke verhalen met vreemden te delen?
Ik vond het opmerkelijk dat je in twee dagen zoveel kunt bereiken met vreemden. Je schenkt elkaar vertrouwen waardoor je de kracht krijgt om je open te stellen. Ik werk in de IT, maar dit zijn geen nullen en enen, dit kun je niet beredeneren. Het gaat echt over je gevoel en dan moet je jezelf op de een of andere manier openstellen. Ik was bang dat ik niet bij m’n gevoel zou komen en daardoor dus ook niet bij wat ik echt wilde veranderen. Als ik iets een plekje heb gegeven, kan ik er prima over praten. Maar als ik ergens mee zit, ben ik niet iemand die dat er zomaar uitgooit. Ik was wel bang dat mijn rationele kant mij zou belemmeren.
Maar is het wel gelukt om je open te stellen?
Ja, zeker. Peter Henneveld, de begeleider, stelde vooral vragen. Wat ik fijn vond, is dat hij soms de gesprekken afremde. Iedereen heeft natuurlijk problemen en iedereen draagt z’n eigen rugzakje, maar sommigen hebben grotere problemen dan anderen. Sommige problemen waren te groot om verder op te pakken tijdens dit event. Hij wist dit op een vriendelijke manier goed af te kaderen. Ik denk dat je sommige dingen niet op kunt lossen met systeemtherapie en het gaf mij een veilig gevoel dat hij daar aandacht voor had. Tijdens het event neem je deel aan de familieopstellingen van anderen. Je neemt dan bijvoorbeeld de rol in van iemands moeder. Het is belangrijk dat je die rol vervolgens weer loslaat. Daar was echt aandacht voor, zodat je na het proces niet bleef hangen in de rol die je innam. Het viel mij achteraf op dat iemand blij en dankbaar kon zijn dat je een rol voor diegene wilde innemen, zelfs als het onsympathieke rol was. Dat bleek heel waardevol te zijn.
Hoe kijk je terug op het evenement? Hoe zagen de dagen eruit?
We waren in totaal met veertien deelnemers en het evenement duurde twee dagen. Het programma bestond uit allerlei activiteiten en rituelen. Daarbij gingen we af en toe naar buiten en deden we opdrachten. Je kon muziek luisteren, je terugtrekken of voor jezelf iets opschrijven. Het was een heel divers programma.
We zaten in een natuurgebied, dus het was meteen een mooie gelegenheid om daar te wandelen. Ik vond het fijn dat het programma over twee dagen was verdeeld. De eerste dag kwamen er al intense onderwerpen aan bod die de deelnemers diep konden raken. In de avond hadden we de tijd om gezellig met andere deelnemers te kletsen. Je kon bij een kampvuur zitten, wierrook branden en filosoferen. De volgende dag voelde het allemaal wat lichter. Sommige deelnemers leken net als ik opgelucht door wat we de eerste dag beleefd hadden en oogden veel vrolijker dan de dag ervoor.
Wat had voor jou de meeste impact?
Het meest opvallende vond ik dat je je onderbewuste met een bepaald ritueel een zet in de goede richting kunt geven. Je hebt een idee van je eigen familie en waar je zelf staat in dat systeem. Als je op de plek gaat staan waar je thuishoort, zet je daar een symbolische stap mee. Dan zeg je eigenlijk: “Zoals het voor mij was, had ik het niet gewild, want ik wil op díe plek staan.”
Alle deelnemers die een rol in een familiesysteem representeren, moeten vertellen wat ze voelen. Iemand representeerde bijvoorbeeld bij mij een heel dorp. Dat is bijzonder en grappig om mee te maken. Bij iemand anders representeerde een persoon de slechte eigenschap van een vader, om daarnaast ruimte te houden voor de positieve eigenschappen van die vader. Het visualiseren van dat soort dingen vond ik belangrijk en indrukwekkend.
Wat heeft het deelnemen aan deze dagen jou opgeleverd?
Ik merk het overal. Het heeft me in de kern geraakt. Ik heb meer rust als ik stress, woede of verdriet ervaar. Het is allemaal niet meer zo diep als het was. In de kern ben ik oké en dan gaat de rest makkelijker. Ik kies nu wat gemakkelijker voor mezelf. Ik kan het bijvoorbeeld moeilijk vinden om aan het einde van mijn werkdag te stoppen met werken, maar ik heb nu meer rust als mijn werk nog niet af is. Ik weet nu dat ik goed genoeg ben. Ik ben erg perfectionistisch, maar fouten maken is oké. Zolang je jezelf niet volledig accepteert, zal alles op momenten van stress moeilijker worden. Ik ging juist nog meer m’n best doen. Ik kan nu makkelijker mijn dilemma’s voorleggen aan mijn leidinggevende. Dat deed ik voorheen ook wel, maar dan kwam het er altijd te laat en vooral te gefrustreerd uit. Ik had al zo mijn best gedaan dat ik niet meer wist hoe ik het moest verwoorden. Nu denk ik sneller: “Ja, dit gaat helaas niet lukken, misschien vinden we samen een andere oplossing.”
Wat zou je willen zeggen tegen iemand die twijfelt om dit ook te gaan doen?
Gewoon proberen, niet te veel inlezen. En als je je inleest, lees dan het boek van Els van Steijn, De Fontein. Ik heb dat tijdens het evenement een beetje doorgebladerd en later gelezen. Ik had een van mijn zusjes verteld dat ik dit zou gaan doen, maar verder had ik het van tevoren niemand van mijn familie verteld. Naderhand heb ik er opnieuw met mijn zusje over gepraat en het was voor ons allebei zo belangrijk. Ik heb het mijn moeder pas veel later verteld en zij is inmiddels het eerste boek van Van Steijn aan het lezen. Ik vond het mooi dat zij hier voor openstond. Sommige slechte dingen hebben een domino-effect, maar goede dingen ook. Ik zou deze training gewoon proberen. Als je iets niet durft tijdens zo’n opstelling of het wordt te heftig, kun je dit zonder schroom aangeven. En als het je allemaal even teveel wordt, zit je op een prachtige plek waar je lekker kunt wandelen en rust vindt!
Meer informatie en startdata
Is je interesse in deze training gewekt? Dan vind je hier een overzicht van de training inclusief de meest recente startdata! Mocht je benieuwd zijn naar meer ervaringen, kun je ook het interview met Sanne lezen.