Werken met waarden in coaching
Vind jij het ook weleens lastig om te bedenken waar jij je bed (ook alweer) voor uitkomt? Wat jouw intrinsieke drijfveren zijn om te doen wat je doet? Ben je vooral bezig met het afstrepen van doelen en to do’s zonder dat je voelt waarom je deze doelen eigenlijk gesteld had? Dat overkomt velen van ons. Je coachee (weer) bewust maken en in contact te brengen met het ‘waarom’ van diens doelen is waardevol en kan zelfs burn-outklachten voorkomen. In dit artikel lees je hoe je de ander weer in contact kunt brengen met diens waarden tijdens een coachgesprek.
Wat zijn waarden?
Waarden zijn onze innerlijke drijfveren en idealen die ons gedrag en onze keuzes sturen. Ze fungeren als een innerlijk kompas dat je coachee kan helpen bij het navigeren door het leven en het bereiken van persoonlijke ontwikkeling en het maken van belangrijke keuzes. Maar… dan moet de coachee wel weten wat ze zijn!
Waarden versus doelen
Allereerst: waarden zijn niet hetzelfde als doelen. Een waarde is een richting die we willen blijven volgen, een proces dat nooit af is. Een doel daarentegen is een specifieke gewenste uitkomst die kan worden bereikt of afgerond.
Stel je bijvoorbeeld een huwelijk voor. Als je ernaar streeft om een lieve en zorgzame partner te zijn, dan is dat een waarde. Het zorgen en liefhebben gaat namelijk voor de rest van je leven door, je doet het vanuit een intrinsieke overtuiging. De wens om te trouwen is daarentegen een doel, zodra je dat doel hebt bereikt, kun je het van je lijstje schrappen.
Doelgericht leven
In onze westerse cultuur hebben we de neiging een doelgericht leven te leiden. Het draait in het leven veelal om wat we bereiken en succes wordt over het algemeen gedefinieerd in termen van status, welvaart en macht. We zijn ons vaak niet meer bewust van wat voor ons echt van waarde is, wat er toe doet, met als gevolg dat we ons vaak verliezen in doelen die zonder fundering eigenlijk niet zo belangrijk voor ons zijn. Hoe kan dit anders?
Werken met waarden
Hoewel er een verschil is tussen waarden en doelen, kun je waarden wel gebruiken om doelen te formuleren. Stel je voor dat je als coach een coachee begeleidt die worstelt met het maken van een belangrijke levenskeuze. Als coach kun je de waarden van je coachee identificeren en gebruiken als basis voor het formuleren van doelen en het nemen van beslissingen die in lijn zijn met die waarden. Waarden dienen dan als kompas bij het stellen van doelen die in overeenstemming zijn met wat we echt belangrijk vinden.
Om duidelijkheid te scheppen over zijn/haar waarden, kun je met de coachee de volgende drie elementen verkennen:
- Kernwaarden – Wat vind jij echt belangrijk? Waar sta je voor? Waar word je blij van?
- Gedragsuitingen – Hoe komen deze waarden tot uiting in je dagelijks gedrag? Hoe wil je later herinnerd worden? Wat zou je doen als geld geen rol speelde?
- Belangenconflicten – Welke waarden kunnen met elkaar conflicteren? Hoe ga je daarmee om?
Als het voor de coachee lastig is om de bovenstaande vragen te beantwoorden kun je ook eens kijken naar de onderstaande vragen:
- Wat waren de momenten dat je of perioden dat je je geïnspireerd voelde, dat je hart zich opende, dat je geraakt werd? Waarom was dat zo? Welke waarden speelden er toen?
- Welke films, boeken, gesprekken hebben je meer dan gebruikelijk ontroerd? Waarom was dat zo? Wat raakte je? Wat zegt dat over je waarden?
- Wie heb je vroeger bewonderd of bewonder je nu? Waarom is dat? Waar staat die persoon voor? Kun je dat herleiden naar je waarden?
Na het beantwoorden van de vragen waarmee je erachter komt wat je waarden zijn, is het interessant om doelen en bijbehorende acties te formuleren die deze waarden tot realiteit kunnen brengen. Je kunt bijvoorbeeld doelen, acties en hindernissen met de coachee opstellen. Door met de coachee de eventuele hindernissen voor het behalen van het doel expliciet te benoemen en te tackelen, kun je latere tegenslag bij het doel weten te voorkomen.
Meer doen met coaching?
In de geaccrediteerde ICM Coachingsopleiding ontwikkel je je in 5 maanden tot professioneel coach. Je leert verschillende coachingstechnieken en -vaardigheden toe te passen, anderen uit te dagen, om te gaan met weerstand en jezelf te profileren binnen je organisatie of netwerk.