Wat doet een trainingsacteur en hoe word je het?

Er is steeds meer vraag naar trainingsacteurs. Ze worden ingezet bij trainingen, assessments, examens en coachtrajecten. Een trainingsacteur helpt mensen nieuw gedrag aan te leren en sociale vaardigheden te oefenen. Het is een vak waar veel bij komt kijken, maar volgens ervaren trainingsacteur Annika is het vooral heel erg leuk en afwisselend. In dit artikel vertelt ze alles over het vak en hoe de Opleiding tot Trainingsacteur bij ICM eruitziet.

Annika, hoe ben jij trainingsacteur geworden?

“Het idee ontstond omdat ik al langer traingingen geef en in mijn jeugd toneel heb gespeeld. Het leek me een ideale combinatie en daarom besloot ik een opleiding tot trainingsacteur te volgen. Omdat ik dus al in de trainingswereld zat kon ik mijn nieuwe kennis en vaardigheden meteen in de praktijk toepassen. Ik deed destijds vooral trainingen voor docenten, waar ik meestal een leerling met weerstand speelde. Of een vervelende ouder. Ik vond het direct erg leuk om te doen!”

Wat houdt trainingsacteur zijn volgens jou in?

“Als trainingsacteur bied je mensen de mogelijkheid te oefenen met casussen waar ze in hun werk of in privésituaties tegenaan lopen. Het zijn in ieder geval altijd situaties waar gesprekken bij komen kijken. Die situaties boots je na in een veilige setting waarin de persoon de mogelijkheid heeft om ander gedrag dan normaal uit te proberen, zonder dat het gevolgen heeft. In het echt is er geen ruimte om te oefenen, dus daarvoor zijn wij als acteurs heel handig.

Meestal speel je de ‘vervelende’ persoon, want dat zijn vaak de casussen die geoefend moeten worden. Personen met weerstand, of hele dominante personen. Of juist iemand die heel laconiek is. Dat vinden mensen vaak lastig om mee om te gaan. Vaak geeft een deelnemer in de training aan met wat voor type persoon hij of zij moeite heeft. Of de trainer geeft je een omschrijving van een type persoon waar deelnemers mee moeten oefenen. Het is belangrijk dat je je goed inleeft in de rol en echt reageert zoals zo’n type ook zou doen. Het gaat er niet om dat ik een leuk toneelstuk neerzet, maar dat de leerervaring voor de persoon tegenover me realistisch is.

Als je je goed inleeft acteer je voornamelijk op gevoel. Je kunt daardoor na het gesprek ook teruggeven wat bepaalde opmerkingen en bepaald gedrag met je deden. Je moet je ratio uit kunnen zetten en vooral niet te veel nadenken over wat je moet zeggen of doen. Er komt veel meer bij trainingsacteur zijn kijken dan je denkt. Tijdens de opleiding bij ICM leer je dit allemaal en wanneer je het in de praktijk toe gaat passen wordt alles steeds makkelijker en natuurlijker.”

Hoe weet jij dat je realistisch reageert, zoals de persoon die je in gedachten hebt ook zou doen?

“Je reageert vanuit het inleven in de omschreven persoon, dus je hebt niet het gevoel toneel te spelen en hoeft je gedrag ook niet te kiezen. Ook is gedrag vaak best wel universeel. Als je al een aantal keer een dominant persoon hebt gespeeld kun je je nóg beter inleven en nog natuurlijker reageren. De karaktereigenschappen blijven hetzelfde, ook al verschilt het scenario waarin ik acteer. Je wordt steeds beter.

Door een lichaamshouding aan te nemen die bij de rol past kun je je nog meer inleven. Stel dat je een nonchalant persoon speelt en je gaat lekker onderuitgezakt zitten, dan voel je je direct al een stuk nonchalanter.

Vaak neem ik iemand die ik ken in gedachten die een overeenkomend karakter heeft met de omschreven persoon. Hoe zou Pietje Puk dit doen? Dat helpt heel goed! Je bént dan echt even die persoon.”

Vind je het spannend om te doen?

“Ja en nee. Het grappige is dat ik vaak helemaal niet meer door heb dat er mensen zitten te kijken omdat ik gewoon zo in de flow zit. Laatst had ik een klus die gefilmd werd en waar drie psychologen en een assessor van het bedrijf bij zaten en dat vergat ik gewoon. Je zit zo in je klus dat je totaal niet met andere dingen bezig bent. Vooraf ben ik nog wel eens gespannen maar je kunt ook weer niet écht zenuwachtig zijn omdat je niet weet wat voor casussen er gaan komen. Je kunt je dus ook niet echt voorbereiden, wat ik juist leuk vind.”

Wat vind je er leuk aan?

“De verscheidenheid aan casussen, bedrijven, functies, mensen en rollen. Ook dat je het niet voor kunt bereiden maar dat je je moet laten leiden door de situaties die zich aandienen. Ook is het heerlijk om in die flow te zitten en in de rol op te gaan. Wat ik ook altijd mooi vind om te zien is dat deelnemers het vooraf spannend vinden en er geen zin in hebben maar achteraf zeggen dat die ene dag met de trainingsacteur de meest leuke en leerzame was!

Wat ik altijd erg leuk vind, is als ik naderhand terugkrijg: “hé, dit is precíes die collega!”. Een keer had ik zelfs dat degene die getraind werd opnieuw boos werd. Dat is eigenlijk echt het beste compliment wat je kunt krijgen, haha!”

Wat was je leukste rol?

“Laatst heb ik bij de ICM Mediationopleiding geacteerd. Dit was een van de leukste rollen die ik ooit heb gehad. De cursisten moesten leren mediaten en daarvoor stonden ik en een andere acteur de hele tijd tegenover elkaar. De ene keer waren we twee ex-geliefden en zaten we in een vechtscheiding. De andere keer hadden we een arbeidsconflict. Het was genieten. We raakten steeds beter op elkaar ingespeeld en kregen er steeds meer plezier in.

Wat ik ook leuk vind is het werken met starters, die hun eerste baan na hun studie hebben. Dat is leuk omdat die mensen er heel onbevangen in staan. Ze staan er heel erg open voor om dingen te leren en dingen uit te proberen, en reageren vaak heel natuurlijk.”

Welke kwaliteiten bezit een goede trainingsacteur?

“Het is belangrijk om snel te kunnen schakelen, omdat je steeds nieuwe situaties krijgt waar je iets mee moet. Je weet van tevoren namelijk niet wat de persoon tegenover je gaat doen of zeggen. Je moet dus goed kunnen meebewegen met wat zich aandient. Je mag hierbij nooit uit je rol stappen, want dan is het gedaan met de leerervaring van de deelnemer van de training. Je moet blijven acteren en daar is een bepaalde mate van creativiteit geen overbodige luxe bij.

Ook is je goed kunnen inleven in anderen een belangrijke kwaliteit, omdat je echt vanuit de rol van de door jou gespeelde persoon moet handelen. Het is daarnaast belangrijk om stevig in je schoenen te staan, bijvoorbeeld voor wanneer je mensen die wat dominanter zijn een beetje extra wilt uitdagen. Ook is het belangrijk om mensen uit hun comfortzone te durven halen en ze extra uit te dagen als het ze te makkelijk af gaat.”

Bij wat voor soort trainingen worden er trainingsacteurs gebruikt?

“Vaak bij trainingen waarin gedragsverandering centraal staat of waarin mensen gespreksvaardigheden moeten oefenen. In zo’n beetje elke beroepsgroep wordt gebruikgemaakt van trainingsacteurs. Denk bijvoorbeeld aan de zorg, de politie of het onderwijs. Eigenlijk elk beroep waarbij mensen met elkaar in contact staan. Als trainingsacteur kun je zelf kiezen in welke branches jij aan de slag wilt. In de opleiding bij ICM leer je de basisprincipes die voor elke soort klus gelden, waarmee je dus elke kant op kunt.”

Hoe ziet de opleiding tot trainingsacteur bij ICM eruit?

“Het is een brede opleiding waarin je alle facetten van het vak meekrijgt, gegeven door een ervaren trainer die zelf ook trainingsacteur is. Er worden nog drie andere acteurs ingevlogen, waardoor je kennismaakt met verschillende stijlen. Het is heel erg praktisch ingesteld: je oefent tijdens de bijeenkomsten veel.

Ook besteed je veel aandacht aan wie jij zelf bent. Je neemt jezelf altijd mee in je werk en in je klussen, dus hoe beter jij jezelf kent, hoe beter je je rollen als trainingsacteur kunt vervullen. Daarnaast zijn de groepen klein, dus er is veel persoonlijke aandacht. De opleiding is geschikt voor iedereen die trainingsacteur wil worden. Je hebt geen ervaring als acteur nodig.

Het is al met al echt een hele complete opleiding: je leert zelfs hoe je een netwerk opbouwt en hoe je jezelf als zzp’er in de markt zet. Na de opleiding kun je dus direct een volgende stap in je carrière zetten!”

Ook trainingsacteur worden?

Wil jij net als Annika trainingsacteur worden? Bekijk dan onze Opleiding tot Trainingsacteur.