Overtuigend presenteren: zo breng jij je boodschap helder over

Bij presentaties en debatten draait alles om het helder en overtuigend overbrengen van je verhaal. Weet je het publiek niet te raken? Dan komt je boodschap niet goed over. Hoe zorg je ervoor dat je boodschap aankomt? Dat je de luisteraars in je verhaal meeneemt en weet te overtuigen? En wat doe je tegen de zenuwen? Bente Jonker, oprichter van Speechcompany en ICM-trainer van onder andere Overtuigend Presenteren, vertelt je hieronder hoe jij met je verhaal impact maakt. 

Wat zijn jouw tips om je standpunt helder over te brengen? 

Bente: “Het belangrijkste is dat je zorgt voor een heldere kernboodschap. Als de zin waarin je je kernboodschap verkondigt onnodig lang is, raak je de aandacht kwijt nog voordat je de boodschap hebt overgebracht. Meld dus eerst kort en krachtig de kernboodschap, en leg het daarna rustig uit. 

Durf ook de ruimte te nemen om na je kernboodschap een stilte te laten vallen. Een goed verhaal moet namelijk landen. Als iemand achter elkaar doorpraat krijgt de luisteraar het verhaal niet goed mee. Ik zeg daarom altijd: in de stilte gebeurt het.  

Na de korte stilte kun je de kernboodschap herhalen. Dat is de kracht van herhaling: wat mensen drie keer of vaker hebben gehoord blijft hangen. Wees dus niet bang om je kernboodschap een aantal keer te laten horen, sowieso altijd aan het begin en eind van je betoog. 

Naast de goede introductie kun je humor, een anekdote, een schokkend feitje, een metafoor of een beeldend beschreven probleem gebruiken om je standpunt kracht bij te zetten en het publiek te boeien. Cijfers en grafieken gaan het ene oor in en het andere oor uit. Spreek beeldend, en maak gebruik van de kracht van storytelling.” 

Wat zijn jouw tips om een goede presentatie neer te zetten? 

“Wees jezelf en probeer niet een ander na te doen. Vertel vanuit authenticiteit, anders komt de boodschap veel minder goed over. Veel mensen hebben de overtuiging dat wanneer ze een zakelijke presentatie moeten houden, ze een koud en afstandelijk verhaal moeten houden. Terwijl passie in je verhaal júist zo belangrijk is: je kunt de vonk niet doorgeven als het vuur in je niet brandt. Onderschat de kracht van bezieling niet. 

Hoe zorg je er verder voor dat je verhaal goed overkomt? Oefenen, oefenen en nog eens oefenen. Een goede voorbereiding bij een debat of presentatie is het halve werk. Bereid ook reacties op mogelijke tegenwerpingen voor. Je moet zo min mogelijk aan het toeval overlaten.  

Bereid daarnaast je verhaal voor vanuit een mindmap, in plaats van alle tekst helemaal uit te schrijven. Stel dat je alles uit je hoofd weet en je vergeet een zin, dan ben je direct de draad kwijt. Wanneer je met een mindmap werkt, dan heb je in het midden de kernboodschap staan en kun je daaromheen praten. Je kunt op die manier je boodschap en argumenten goed onthouden, en je brengt het natuurlijker over omdat je geen voorgeschreven zinnen aan het voordragen bent. 

Ga daarnaast niet te snel, en gebruik geen dure woorden wanneer dit niet nodig is. Zo voorkom je dat luisteraars afhaken. 

Ook belangrijk: wees niet bang om kwetsbaarheid te tonen. Persoonlijke, kwetsbare verhalen kunnen je kracht worden. Neem bijvoorbeeld Obama die in zijn overwinningsspeech zegt dat zijn ouders niet meer leven maar weet dat ze supertrots zouden zijn als ze over zijn schouder zouden meekijken. Dit raakt mensen, waardoor je verhaal meer impact maakt. 

Kijk voor inspiratie eens naar een filmpje van een van zijn speeches. Hoe doet hij het? Welke van de technieken die ik genoemd heb herken je erin?  

Obama is een van de beste sprekers die ik ken, terwijl hij hier vroeger niet zo goed in was. Presenteren kun je leren!” 

Hoe ga je om met zenuwen?

“Veel mensen vinden het spannend om publiekelijk te spreken. De beste manier om met deze zenuwen om te gaan is even te bewegen voordat je het podium betreedt. Ga springen, stampen, dansen of doe een paar squats. Je moet even uit je hoofd gaan en je lichaam voelen. Door beweging maak je een stofje aan waar je blij van wordt, waardoor de spanning vanzelf zakt. Wat ook goed helpt: bewust je ademhaling omlaag brengen voordat je opgaat.” 

Hoe pas je je presentatie aan je publiek aan? 

“Het allerbelangrijkste: ga na wie er in de zaal zit, en stem af. Zijn het kinderen, ouderen, vakgenoten of politici? Voor een zaal kinderen gebruik je andere taal dan voor een groep professoren. In het verlengde hiervan: ga na wat de dresscode is en zorg dat je daaraan voldoet. Je voelt je niet lekker als je er qua kleding buiten valt, en dat slaat weer over op je publiek. 

Voor politici geldt dat ze het hele land bij hun verhaal moeten betrekken. Zij doen er goed aan om geen moeilijke woorden te gebruiken, maar liever jip-en-janneketaal. Zo kan iedereen het begrijpen.” 

Wat is een goede structuur en opbouw van een betoog of presentatie? 

“Je hebt hier een aantal standaardmodellen voor. Je kunt op basis van wat je boodschap is bepalen welk model het meest geschikt is. Een paar voorbeelden: 

• Verleden, heden, toekomst: waar komen we vandaan, waar staan we nu en waar gaan we naartoe?; 
• Probleem, analyse, oplossing, conclusie; 
• Kop, romp, staart: de opening en de ijsbreker vormen de kop, de romp is het grote verhaal en de staart is de conclusie en afsluiting. 

Voor elke opbouw geldt: zorg altijd voor een pakkend begin en een pakkende afsluiting.”

Overwinnen van weerstand en tegenwerpingen 

“Komt je publiek of tegenstander met tegenwerpingen? Dan ga je niet winnen door ze ongelijk te geven en te zeggen dat iets wél zo is. Goed debatteren gaat over goed luisteren. 

In plaats van een welles-nietes gesprek moet je je tegenstander zich gehoord laten voelen. “Ik begrijp je, maar ik zie het op deze manier”. Spreek vanuit jezelf, en dan kun je met goede argumenten een constructieve reactie geven.” 

Wil jij ook leren hoe je met zelfvertrouwen en ontspanning presenteert en de aandacht van de luisteraars vasthoudt? Bekijk dan hier onze training Overtuigend Presenteren.  

Heb je vragen over deze of een andere training, of wil je hulp bij het maken van een keuze? Bel dan naar 030-2919888 voor een vrijblijvend gesprek met een van onze studieadviseurs.