Kernkwadranten van Ofman: Wat kun je leren van je irritaties?
Erger jij je wel eens aan het gedrag van de ander? En vind je de ander soms maar lastig? Volgens bedrijfskundige Daniel Ofman bezit ieder mens bepaalde kwaliteiten die enorm van elkaar kunnen verschillen. Een groot verschil hierin kan bepaalde wrijving opleveren. Daniel Ofman ontwikkelde het model van de kernkwadrant, waarin duidelijk wordt waarom bepaalde wrijving kan ontstaan tussen personen.
Als je jouw kernkwadranten kent, kan je ze gemakkelijker inzetten en van een irratie een uitdaging maken om je gedrag aan te passen.
Ontdek je kwaliteiten
Iedereen heeft kwaliteiten. Je herkent jouw kwaliteiten als activiteiten je gemakkelijk afgaan, terwijl ze anderen zichtbaar meer moeite kosten. Kernkwaliteiten zijn eigenschappen die echt bij jou horen. Het zijn de positieve eigenschappen die een ander direct noemt over jou. Voor jezelf zijn die eigenschappen vaak zo gewoon dat je ze niet eens herkent: ‘Een beetje organiseren, dat kan toch iedereen?’ Het loont om deze kernkwaliteiten te ontdekken. Als je jouw kernkwaliteiten kent, kan je ze gemakkelijker inzetten.
Wil je aan de slag met je kernkwadranten? Dan kun je onderstaand model downloaden en invullen. Veel plezier!
Vragen die je helpen om de kernkwadrant in te vullen
Vragen om achter je kernkwaliteit te komen
- Wat waarderen anderen in jou?
- Wat gaat je moeiteloos af?
- Wat verwacht je als vanzelfsprekend bij anderen?
Vragen bij valkuil
- Welke verwijten krijg je?
- Wat ben je geneigd om bij jezelf te rechtvaardigen?
- Wat vergoelijk je bij anderen?
Vragen bij uitdaging
- Welke eigenschappen mis je bij jezelf?
- Wat bewonder je in anderen?
- Waar ben je jaloers op bij anderen?
- Wat wensen anderen jou toe als goede eigenschap?
Vragen bij allergie
- Waar erger jij je aan bij anderen?
- Wat zou je absoluut niet van jezelf pikken als je het deed?
- Wat raden anderen jou aan om te relativeren?
Een voorbeeld
Laten we een voorbeeld gebruiken om de theorie te laten leven.
Bob werkt als verpleegkundige in een verzorgingstehuis. Hij haalt veel energie uit het helpen van mensen. De bewoners waarderen Bob om zijn luisterend oor en inlevingsvermogen. Hij lijkt precies aan te voelen wat ze nodig hebben. Bob’s collega’s kennen hem als iemand die voor ze klaar staat en met ze meedenkt. Hij is altijd bereid diensten over te nemen en blijft na zijn dienst een kopje koffie drinken om te horen hoe het met iedereen gaat.
Sinds kort is Jan in dienst, een alleenstaande vader die precies op tijd komt en weggaat zo gauw het kan. Diensten ruilen of overnemen hoef je aan hem niet te vragen want hij zegt altijd nee. Bob vindt het erg lastig om met Jan samen te werken. Het lijkt alsof Jan niks met zijn collega’s te maken wil hebben en alleen maar aan zichzelf en zijn gezin denkt.
Bobs kwaliteit is behulpzaamheid. Hij denkt mee, neemt diensten over en staat voor iedereen klaar. Een valkuil van Bob kan zijn dat hij zichzelf te veel wegcijfert en zijn eigen belangen opoffert. Een valkuil kun je zien als te veel van het goede. Dus, als je te ver doorschiet, kom je in je valkuil terecht. Zijn uitdaging is het positief tegenovergestelde van zijn valkuil. Het is dat wat je bij anderen bewondert maar zelf nog moeilijk vindt. Het positief tegenovergestelde van opofferen, is bijvoorbeeld autonomie. Dit is ook wat je ziet bij Bob. Hij vindt het erg lastig om te werken met Jan, omdat het lijkt alsof Jan alleen aan zichzelf en zijn gezin denkt.
Om te voorkomen dat je in je valkuil stapt, is het belangrijk om met je uitdaging te oefenen. Om te voorkomen dat Bob vervalt in het opofferen van zijn eigen belangen, is het belangrijk dat hij er goed op let autonoom te handelen.
In het geval van Bob en Jan kan het inzicht dat Bob heeft over zijn uitdagingen leiden tot meer begrip voor de keuzes van Jan. Doordat de druk van de ketel is, kan Bob op een ontspannen manier met Jan het gesprek aangaan. De kans is groter dat je hierdoor beiden oog hebt voor elkaars kwaliteiten en de onderlinge verschillen waardeert.
Checken of je het kernkwadrant goed invult
Wanneer je het kernkwadrant invult, kun je deze op juistheid checken:
- Is de uitdaging het positief tegenovergestelde van de valkuil?
- Is de kernkwaliteit het positief tegenovergestelde van de allergie?
- Is de valkuil het teveel van het goede van de kernkwaliteit?
- Is de allergie het teveel van het goede van de uitdaging?
- Versterkt de allergie dat je eerder in je valkuil schiet?
- Zorgt de uitdaging ervoor dat je kernkwaliteit niet doorschiet in je valkuil?
Je groeit dus door bewust dát gedrag aan te leren, dat tegen je gevoel en intuïtie indruist: een beetje van je allergie aanleren is je grootste uitdaging.