Hoe ontdek en benut je het volledige potentieel van je medewerkers?
Het kunnen inzetten van je kwaliteiten is enorm belangrijk voor je welzijn en je werkplezier. Als leidinggevende kun jij je medewerkers hierin ondersteunen door talenten te helpen ontdekken, ontwikkelen en in te zetten. Maar hoe doe je dat? En waarom is het zo belangrijk? ICM-trainer Hans Neerken is een zeer ervaren manager die leiderschapstrainingen geeft en zelfs andere managers begeleidt. Wij interviewden hem over het benutten van de potentie van medewerkers.
Hans, wat houdt iemands volledige potentieel in?
“Als ik denk aan iemands volledige potentieel, dan denk ik aan alles wat iemand meebrengt in wie hij is, hoe hij werkt, waar hij oog voor heeft en de manier waarop hij in een team functioneert. Dit staat los van dingen die iemand in het kader van zijn functie doet. Het volledige potentieel omvat alles wat iemand ook náást diens functie nog kan. Het is iemand in zijn volle rijkdom, de volledige diamant met al zijn facetten.”
Waarom is het belangrijk om het potentieel van medewerkers te benutten?
“Om verschillende redenen! Om te beginnen heb je met de potentie die in mensen zit goud aan boord. De mogelijkheden liggen er en het is zonde als je ze niet benut. Als leidinggevende is het dus heel belangrijk om hier oog voor te hebben. Daarbovenop is de kans groot dat werk eenzijdig en repetitief wordt als medewerkers hun krachten niet optimaal kunnen inzetten. Het risico is dan dat ze verveeld en gedemotiveerd raken en opbranden.
Daarnaast kun je hier ook op een dieper niveau naar kijken. De mens komt tot zijn bestemming als hij zijn potentie ontwikkelt. Op het moment dat je in je werk kunt doen waarvoor je voor je gevoel bestemd bent, dan geeft dat motivatie, werkgeluk en levensgeluk. Alle mooie dingen die je je voor kunt stellen.
Sommige medewerkers willen vooral aan zichzelf werken om uiteindelijk meer te verdienen en in eventueel beter functies in te schalen. Maar jezelf ontwikkelen heeft het meeste effect als de motivatie intrinsiek is: iemand moet echt lekkerder in zijn vel willen zitten!”
Wat voor risico’s brengt het niet benutten van potentieel met zich mee?
“Gebrek aan motivatie, energie, productiviteit, opbranden, en nog erger: afgestompt raken. Je verricht je taken maar hebt geen oog meer voor jezelf, voor je potentie en wat je nog meer leuk en interessant vindt. Je gaat als een soort zombie naar je werk, doet je ding en gaat weer naar huis. Je hebt zelf misschien niet eens door dat het zo is en voor je het weet zit je ergens tien jaar lang op precies dezelfde manier je werk te doen, zonder energie en motivatie. Je ontwikkelt je niet meer, je raakt passief en later kijk je terug en vraag je jezelf af of je er qua mogelijkheden wel alles uit hebt gehaald.”
Hoe help je als leidinggevende medewerkers om tot hun potentieel te komen?
“Dat kun je op allerlei niveaus doen. Op een basaal niveau is het belangrijk om als leidinggevende bemoedigend mee te denken, te zien en te benoemen waar men goed in is en goede feedback te geven. Zo komen medewerkers erachter waar hun talenten liggen want dat zien ze vaak niet bij zichzelf. Als leidinggevende is het belangrijk om ze te enthousiasmeren die talenten meer in te zetten en daar in de functie en/of het team mogelijkheden voor te vinden.
Op praktisch niveau kun je medewerkers stimuleren om zaken – wanneer deze zich aandienen – buiten hun feitelijke functiewerkzaamheden op te pakken. Zo krijgen je teamleden te maken met andere manieren om hun werk te doen en met nieuwe werkzaamheden waarin ze andere talenten kunnen ontdekken. Je kunt iemand beperken tot zijn feitelijke werk, maar je kunt hem daarnaast ook in zijn kracht zetten in bredere zin.
Nog een stap verder, op organisatieniveau: beman afdelingsoverstijgende projecten binnen de organisatie met mensen uit hele andere functiegebieden. Omdat dit niet hun eigenlijke werk is maar ze het wel leuk en interessant vinden creëer je nog meer mogelijkheid om potentie en talenten te ontdekken en te ontwikkelen.
Bij ICM is de ondernemingsraad een mooi voorbeeld waarmee dit kan. Dit orgaan geeft medewerkers inspraak en medezeggenschap over beleidszaken en personeelsbelangen en hier kunnen medewerkers van verschillende afdelingen zich voor aanmelden.
Daarnaast zijn we veel bezig met projecten rondom diversiteit, werkgeluk en inclusie. Ik pleit er altijd voor om wat ruimte voor dit soort projecten in te delen, naast het eigenlijke werk. Bijvoorbeeld een dag in de maand. Gunstig voor de organisatie en voor de medewerkers zelf! Je kunt de organisatie zien als een soort speelveld, een experimenteerruimte voor mensen om te ontdekken waar ze goed in zijn.
Het voeren van functioneringsgesprekken is hierbij belangrijk. Denk samen met je medewerkers na over waar ze sterk in zijn en wat ze naast hun huidige functietaken willen doen en wat nog meer bij ze past. Denk expliciet na over ontwikkelingsmogelijkheden van de medewerkers. Kijk waar talenten liggen en versterk ze door trainingen en cursussen te faciliteren, in plaats van te kijken naar waar medewerkers minder goed in zijn en daar aandacht aan te besteden.
Stimuleer medewerkers ook om eens in de zoveel tijd met een werknemer van andere afdeling een wandelingetje te maken en een gesprek te voeren over die functie en de bijbehorende werkzaamheden. Waar is die persoon allemaal mee bezig? Zou de medewerker daar ook inzetbaar zijn? Hier kan hij een hoop inspiratie uit opdoen en talenten mee ontdekken.
Ik wil hierbij wel benadrukken dat het niet de bedoeling is dat medewerkers zich ontwikkelen puur om naar een andere functie te kunnen gaan. Het primaire idee is dat werknemers de taken en doelstellingen van een afdeling zo invullen, dat ze dát doen waar ze goed in zijn en dát verder ontwikkelen, binnen het team of in ieder geval binnen de organisatie. Uiteraard naast de standaard werkzaamheden, die nog altijd voor gaan.
Je houdt medewerkers juist bij je door ervoor te zorgen dat ze hun werk overwegend leuk en zinvol vinden, en er daarbij ruimte voor potentieontwikkeling is. Blijkt dit bij sommigen niet het geval te zijn? Dan is het de kunst hen te durven laten gaan en anderen te vinden voor wie dit wel geldt. Ook bij de huidige krapte op de arbeidsmarkt zou ik nog steeds eerder inzetten op potentieontwikkeling dan het in te perken. Alles voor gelukkige medewerkers!”
Wil je leren hoe je als leidinggevende het potentieel van je medewerkers ontdekt en benut? Neem dan eens kijkje bij de volgende cursussen: