Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet…

Iedereen heeft wel eens twijfels. Aardig frustrerend en al helemaal wanneer je in dezelfde gedachten blijft hangen. Herkenbaar? Dit artikel geeft je handige tips om in zo`n situatie, maar ook bij hedendaagse dilemma`s tot nieuwe inzichten en antwoorden te komen. Erg verhelderend!

Laten we eens beginnen met een klein testje. Ik wil je vragen om heel even te stoppen met lezen en door het dichtstbijzijnde raam naar buiten te kijken. Wat zie je? Zie je bomen, gras, bloemen, mannen in pak, kantoren, blauwe lucht, wolken, zon, spelende kinderen? Welke kleuren zie je? Wat valt je op? Vind je het mooi wat je ziet? Wat doet het met jou? Word je er blij van, laat het je koud….?

Loop nu naar iemand anders die zich in dezelfde ruimte als jij bevindt. Een collega, je vriend, je vader… maakt niet uit. Stel hem eens dezelfde vragen. Wat ziet hij als hij naar buiten kijkt? Wat valt hem op? Wat doet het met hem? Ziet hij precies hetzelfde als jij net zag?

De kans dat je allebei exact het hetzelfde waarneemt, is niet zo groot. Wat je ziet en vooral ook hoe je interpreteert wat je ziet, wordt voor een groot deel bepaald door de manier waarop jij op dat moment naar de werkelijkheid kijkt. Zo zien sommige mensen veel details, terwijl anderen zich juist op de grote lijnen richten. Ook je humeur speelt een grote rol bij de manier waarop jij zaken waarneemt. Denk maar eens aan de dagen dat je vrolijk opstaat. Meestal kom je op die dagen veel meer leuke mensen tegen, maak je sneller contact en zie je situaties een stuk rooskleuriger dan op de dagen dat je chagrijnig en onuitgeslapen je bed uitstapt. En wat dacht je van het zien van kleuren? Heb je ook wel eens uitgebreide discussies met je vriend of vriendin over de kleur van een auto? “Hij is groen”. “Nee hoor, hartstikke blauw”. “Neehee,….” Wie heeft er gelijk?

Oftewel: wat we zien is niet DE werkelijkheid. Ik, jij, wij. Je kijkt altijd met een subjectieve blik door je eigen bril naar de wereld, naar de dingen die gebeuren. Een bril die gevormd wordt door je karakter, je opvoeding en allerlei omgevingsfactoren. En dat betekent ook dat je altijd bepaalde zaken over het hoofd ziet. Omdat ze gewoon niet in je blikveld zijn, niet ‘passen’ in jouw manier van kijken. Meestal ontdek je pas dat er ook andere manieren zijn om iets te zien als je je daarvoor openstelt, als je met andere mensen gaat praten en je geïnteresseerd bent in hun ideeën. Zo zal je andere perspectieven ontdekken om naar de werkelijkheid te kijken.

Kijken vanuit meerdere hoeken

Op http://www.alzheimerexperience.nl/ wordt op een mooie manier gebruik gemaakt van het wisselen van perspectief. Je kan als kijker kiezen vanuit welk perspectief je naar de situatie kijkt. En zo kijk je vanuit de patiënt, een familielid of de verzorgende steeds naar dezelfde situatie (in dit geval rondom alzheimer) vanuit een ander perspectief. Zien ze hetzelfde en beleven ze dit op dezelfde manier of…?

Op een fascinerende manier wordt ditzelfde gegeven ook gebruikt in de film “He loves me, he loves me not”. Eerst zie je de film vanuit het perspectief van Angelique. Ze is verliefd op een getrouwde chirurg en is ervan overtuigd dat hij ook verliefd op haar is. Maar waarom vertoont hij dan gedrag wat hier helemaal niet mee strookt? Het wisselen van perspectief geeft je als kijker ineens een heel andere blik op de werkelijkheid…

Wat kan je hier zelf mee?

Bedenken dat je maar zelden het volledige plaatje van iets ziet en dat er dus ook altijd andere manieren zijn om naar een situatie of een vraagstuk te kijken, kan je ruimte geven in denken. Het kan je bijvoorbeeld begrip geven voor iemand anders zijn visie. En het geeft ruimte om op een andere manier naar eigen vraagstukken of problemen te kijken. Het bewust wisselen van perspectief kan je nieuwe interessante openingen geven. Je ziet ineens een ander plaatje waardoor er vaak ook andere inzichten en antwoorden ontstaan.

Als je bijvoorbeeld al langere tijd twijfelt over je werk (‘past het wel bij me?’, ‘wil ik dit nog wel?’) dan kan je op een gegeven moment rondjes in je hoofd gaan rennen. Als een hond achter je eigen staart aan rennen. Je rent steeds dezelfde rondjes, maar komt niet tot nieuwe inzichten. Het vraagt veel energie en kan flink frustreren. Hoe zou het zijn als je eens op een hele andere manier naar deze vraag gaat kijken?

Een paar mogelijkheden om dit te doen:
Kies bewust een totaal ander perspectief om naar je vraag te kijken. Neem bijvoorbeeld eens het perspectief van je oma van 93, van een goede vriend die net terug is van wereldreis, van Barack Obama of van je neefje van 4… Verplaats je in de ander en kijk eens door haar of zijn ogen naar de situatie. Hoe zou je neefje van 4 met jouw probleem omgaan? En wat kan jij hier vervolgens mee?

Een andere variant is jezelf voorstellen als oudere wijzere versie van jezelf. Stel jezelf eens voor als oude vrouw of man in een schommelstoel. Wat vindt zij/hij van de situatie waar je je nu in bevindt? Wat zou zij/hij tegen jou zeggen als je nu om raad zou vragen?

Ook de omgekeerde brainstorm is een variant die tot verrassende nieuwe antwoorden kan leiden. In plaats van bedenken wat je allemaal kan doen om je vraagstuk op te lossen, bedenk je wat je moet doen om het juist erger te maken. Hoe kan je bijvoorbeeld zo weinig mogelijk grip krijgen op je functie? Hoe kan je jezelf steeds weer laten ondersneeuwen in een gesprek met je leidinggevende? Of hoe kan je zoveel mogelijk onrust in je leven creëren? Leef je uit en schrijf alles op wat je te binnen schiet. Pas daarna ga je met deze antwoorden kijken wat je juist wel moet doen.

De kern van deze voorbeelden, van deze verschillende manieren van kijken naar een vraagstuk, is dat je vanuit een ander denkraam nieuwe inzichten krijgt. Of het nou om persoonlijke vraagstukken of om iets binnen je organisatie gaat. En het prettige is dat je er zelf mee aan de slag kan. Zonder hulp van derden. Je kan jezelf als het ware dwingen om eens vanuit een ander perspectief te kijken. En jezelf dus nieuwe inzichten cadeau geven!

Dus: welke bril zet jij deze vakantie op en hoe ga jij deze zomer naar de ‘werkelijkheid’ kijken?