Ethiek in het financiële vak

De laatste jaren heeft ethiek dan ook een grote vlucht genomen in de financiële wereld. Hoe ethisch is het dat de topbestuurders hoge bonussen krijgen terwijl er personeel ontslagen wordt? En in het geval van de woekerpolissen: hoe ethisch heeft de adviseur gehandeld die ze verkocht?

Ook op kleinere schaal kom je ethische vraagstukken tegen. Stel dat je van je manager de opdracht binnen krijgt om een project een bepaalde richting uit te sturen, maar jij bent van mening dat dit niet de juiste richting is. Voer je dan toch de opdracht uit? Of zoek je het hogerop? Neem je ontslag? Wat is juist?

Hier volgen praktische handreikingen om ethisch te handelen binnen financiën.

1. Zelfbewustzijn

Om ethisch en integer te kunnen handelen, is het van belang dat je jezelf kent. Weet wat je kunt, maar weet ook wat je niet kunt. Ben je bewust van de normen en waarden die voor jou, in je werk, essentieel zijn. Een groot zelfbewustzijn draagt bij aan juist en integer handelen. Binnen financiën wint de waarde ‘transparantie’ aan belang. Maar ook begrijpelijkheid, eerlijkheid en openheid zijn waarden die je in de financiële wereld gelukkig steeds meer hoort. Welke waarden zijn voor jou in je financiële rol van belang? Een brainstorm met je afdeling over dit onderwerp kan veel duidelijkheid en eenheid opleveren.

2. Reflecteer

Het zelfbewustzijn wint aan waarde wanneer je regelmatig reflecteert. Reflectie kun je zien als een vorm van bewust en gestructureerd nadenken. Je staat stil bij je handelingen, je gedachten of emoties en je bezint je erop. Door te reflecteren voorkom je dat je in de waan van de dag doordendert op een ingeslagen weg. Je neemt een pas op de plaats en je neemt afstand. Doordat je dieper over zaken nadenkt, is de kwaliteit van je besluiten en acties vaak beter. Stel dat je werkt als Assistent Controller binnen een handelsbedrijf. Met Kerst krijg je van een relatie een duur relatiegeschenk. Officieel behoor je het geschenk in te leveren; alle geschenken worden onder het personeel verdeeld. Eigenlijk vind je dat je recht hebt op dit relatiegeschenk, want je hebt echt een stap extra gezet voor deze relatie. Wat doe je? Door te reflecteren geef je jezelf de ruimte om dit vraagstuk voorbij de emoties te trekken. Je kijkt vanuit de diverse belangen (je eigen belang, het bedrijfsbelang), je kijkt naar de feitelijke afspraken en naar je mogelijkheden. Je kunt zo tot een weloverwogen besluit komen.

3. Betrek anderen

Betrek tot slot anderen in je overwegingen. Wellicht is dat een collega, maar als dat te bedreigend is neem je een relatie die in hetzelfde vakgebied werkzaam is in vertrouwen. Het uitleggen van je vraagstukken aan iemand anders helpt om structuur aan te brengen. Daarnaast kan iemand anders, door een paar eenvoudige vragen te stellen, een kwestie vaak in een ander perspectief plaatsen of je op weg helpen de juiste stappen te zetten. Stel dat je boekhouder bent en jou wordt gevraagd om de jaarcijfers te manipuleren, om zo op een voor de organisatie passender winstbedrag uit te komen. Je voelt dat dit niet correct is, maar je hebt geen idee hoe je moet handelen. Een collega boekhouder die je om advies vraagt, kan je een paar goede vragen stellen waardoor je;

1. Je onderbuikgevoel kan concretiseren;
2. Inziet dat je een gesprek met je leidinggevende moet aanvragen;
3. Weet hoe je dit gesprek wilt doen.

Het onderbuikgevoel heb je nu omgezet in enkele concrete argumenten en je weet welke stappen je kunt zetten om over te gaan tot actie.
Door je zelfbewustzijn te vergroten, regelmatig te reflecteren en anderen te betrekken bij je vraagstukken, zet je een belangrijke stap in ethisch handelen. Je steekt je hand in eigen boezem, en doet wat er binnen jouw mogelijkheden ligt om zo correct mogelijk te handelen.