Coaching: Hoe achterhaal je de vraag achter de vraag?

Bekende coachthema’s zijn leren omgaan met stress, balans vinden tussen werk en privé, grenzen stellen, meer zelfvertrouwen ontwikkelen en minder perfectionistisch zijn. Maar welke kernvraag zit er achter deze hulpvragen?

Psycholoog, coach en leiderschapstrainer Marijne van den Kieboom en trainer en coach Ellis Buis schreven er een boek over: Kom tot de Kern. De kracht van dit boek zit ‘m in het onderzoeken van de zonzijde én de schaduwkant van de persoonlijkheid. Want daar waar het pijn doet, zit vaak de winst. Dat onderzoek doe je laag voor laag, met een 3D-instrument dat het Groeiringenmodel heet, waarmee je snel en doelgericht de kernvraag achterhaalt.

Live vanuit het kantoor van ICM gaf Marijne het webinar ‘Hoe achterhaal je de vraag achter de vraag?’. Hieronder blikken we terug op dit webinar en leer je precies hoe je net als Marijne dankzij het Groeiringenmodel snel achter de kernvraag van je coachees komt.

Hoe efficiënt verloopt jouw intakeproces?

Marijne valt met de deur in huis door direct een vraag aan het publiek te stellen: hoe efficiënt verloopt jouw intakeproces?

De meeste kijkers vinden dat hun intakeproces doorgaans best goed gaat, maar zouden wel behoefte hebben aan handvatten om het gestructureerder en sneller te laten verlopen, en om eerder zicht te krijgen op de vraag achter de vraag. Het Groeiringenmodel biedt daarvoor uitkomst.

Het Groeiringenmodel

Het model bestaat uit een kern met een aantal lagen eromheen, die het resultaat zijn van de interactie van de coachee met de omgeving. Het maakt zichtbaar hoe persoonlijke thema’s als ego, patronen, trauma’s, talenten en overtuigingen met elkaar in verbinding staan en hoe ze de coachee beïnvloeden.

Het model is ontstaan vanuit ontwikkelingspsychologie, het systemisch denken, de gestaltpsychologie, lichaamsgerichte interventies en NLP. “Oude wijn in nieuwe kruiken”, zoals Marijne het zelf omschrijft.

 

Het Groeiringenmodel
Het Groeiringenmodel

Groen: omgeving

De onderste buitenring staat voor je omgeving. Hoe ben je opgegroeid? Wie zijn je familieleden (hier zit veel systemisch denken achter)? Hoe ziet je sociale omgeving eruit? Wat heeft je gevormd?

Blauw: ambitie en zingeving

De bovenste buitenring gaat over ambitie en zingeving. Waar wil je naartoe? Wat zijn je wensen? Waar zit de groei?

Geel: ego, patronen en karaktereigenschappen

Deze ring staat voor het eerste wat je tegenkomt in interactie met deze persoon, hoe iemand zich presenteert.

Oranje: trauma’s, angsten en onzekerheden

De ring daarbinnen staat voor de blauwe plekken die we als mens opgelopen hebben. Dit zijn vaak dingen waarvoor we veel moeite doen om ze te maskeren, maar waar we veel van kunnen leren.

Turquoise: normen, waarden en overtuigingen

Deze ring staat voor alles wat je de afgelopen jaren hebt geleerd. Wat werkt er wel? Wat werkt er niet? Waar moet ik voor oppassen? Waar word ik om geprezen? Wat vind ik belangrijk in het leven?

Paars: talenten en kwaliteiten

De ring rondom de kern staat voor talenten en kwaliteiten. Hoe dichter je bij je talenten en kwaliteiten kunt staan en kunt werken, des te meer vreugde je krijgt in wat je doet.

Rood: kern

De kern staat voor je essentie. Veel coachvragen komen voort uit deze essentie en gaan over hoe je zo dicht mogelijk bij jezelf kunt zijn, en zo authentiek mogelijk kunt werken en leven.

Vragen per ring

In het boek staat per ring een aantal vragen die je je coachee kunt stellen. Per thema kun je de zon- en de schaduwzijde belichten. De schaduwvragen, waarvoor de cliënt buiten zijn comfortzone moet gaan, zijn de vragen die inzicht leveren en daarmee groei teweeg kunnen brengen. Een aantal voorbeelden van vragen per ring:

Ring Zonzijde Schaduwzijde
Groen (omgeving) Welke plek neem jij in te midden van anderen? Waar of wanneer sta je op de verkeerde plek in het systeem?
Blauw (ambitie en zingeving) Hoe heb je jezelf overwonnen? Wat is er gelukt? Wat heb je laten liggen? Wat heb je vermeden?
Geel (ego, patronen en karaktereigenschappen) Welke maskers dragen bij aan je succes? Achter welke maskers verstop je je?
Rood (kern) Wanneer leef je vanuit je kern? Wanneer verlies je contact met je kern?

 

Marijne haalt een voorbeeld uit haar eigen praktijk aan: “Een cliënt van mij moest de hele tijd lachen wanneer het wat moeilijker werd en stelde zich daarmee vermijdend op. Daar kon ik feedback over geven door te benoemen wat ik zag en vervolgens te vragen of ze het zelf merkte. Lastigere vragen stellen en confronteren als coach kan voor wat schuring zorgen, maar werkt heel fijn. Mensen voelen zich gezien en voelen dat het oké is, zonder oordeel. Juist door dat ongemak op te zoeken kan er heel veel helder worden.”

Hoe maak je van de startvraag een scherpe kernvraag?

Coachvragen beginnen vaak algemeen, bijvoorbeeld: waarom ben ik zo ontevreden met mijn baan? Er zitten echter vaak veel lagen en vragen achter.

Met het Groeiringenmodel kun je de vraag afpellen en daarmee een kernvraag opstellen. Bijvoorbeeld: ik wil over twee jaar een baan hebben waarin ik mijn creativiteit meer kan inzetten, zodat ik meer voldoening ervaar.

Stel dat je een coachee hebt die meer innerlijke rust wil. Als je de coachvraag tot een kernvraag omvormt, komt er in dit geval misschien uit dat hij wil onderzoeken waarom hij zo hard werkt. Dit zou betrekking kunnen hebben op de oranje ring; het trauma. Deze persoon kreeg in zijn kindertijd pas aandacht wanneer hij goed presteerde, dus hij werkt daarom nu nog steeds altijd erg hard. Zijn kernvraag zou dan kunnen zijn: hoe kan ik beter voor mezelf zorgen en tevreden zijn met wat ik al heb bereikt? Per ring kun je vragen aan je coachee stellen om steeds dichterbij de kern te komen.

Marijne: “Tijdens de intakgesprekken heb ik het Groeiringenmodel letterlijk op tafel liggen. Zo kan ik het visueel maken en daardoor snel samen bepalen op welke lagen de coachvraag ligt en zo effectief de vraag achter de vraag achterhalen! Zo houdt de coachee regie in het eigen ontwikkelproces. Van overzicht, naar inzicht en doorzicht.”

We organiseren regelmatig workshops en webinars voor coaches. Bekijk hier onze aankomende evenementen. Benieuwd naar ons aanbod in opleidingen en trainingen op het gebied van coaching? Die vind je hier.