Zo lang moet je onrust verdragen om jouw verandertraject te laten slagen

Merk je dat werknemers binnen jouw verandertraject gestrest raken? Help hen dat onrustige gevoel net iets langer te verdragen en zorg dat jouw traject slaagt.

Veel managers hebben de neiging om met een technische oplossing een probleem snel op te lossen. Dat is een valkuil waar veel organisaties makkelijk intrappen. Vele psychologische en culturele mechanismen liggen namelijk vaak ten grondslag aan het probleem. Uiteraard zijn technische oplossingen ook nodig om uiteindelijk veranderingen door te voeren, maar vooraf, of parallel daaraan, is het noodzakelijk om diepere lagen aan te boren om de verandering integraal te bekijken en oplossingen zo diep door te voeren als nodig.

Blijf in de productieve zone

Hiervoor is het volgens Ronald Heifetz (Hoogleraar Public Leadership op Harvard) nodig om als organisatie langer in de ‘productieve zone van de ontregeling’ te blijven zodat niet te snel voor een technische oplossing wordt gekozen. In de productieve zone zien mensen de urgentie echt te veranderen.

Het vergt belangrijke vaardigheden om de organisatie in die productieve zone te houden. Werknemers moeten enerzijds niet worden overdonderd: de tolerantielimiet voor veranderingen moet niet worden overschreden. Anderzijds moet de organisatie niet te snel tevreden zijn met een oplossing.

Een te snelle oplossing voert de verandering niet diep genoeg door, waardoor de kans groot wordt dat mensen terugschieten in het oude gedrag. De onderstaande figuur laat de productieve zone zien en de mate van onzekere gevoelens (disequillibrium) bij werknemers in een verandertraject.

Figuur: Adaptive Challange (Heifetz and Laurie)

Verander het uitgangspunt

Om een diepgaande verandering te bereiken is het van belang dat de verandermanager of leider ervoor zorgt dat de betrokkenen een bepaalde mate van verstoring, onevenwicht of onrust ondergaan zodat ze de analyse langduriger en diepgaander uitvoeren en een ‘druk’ van buitenaf ervaren. Het gaat daarbij om het veranderen van vaak lang gehouden opvattingen, waarden, oriëntaties en gedragswijzen. In deze fase moeten interventies uitgevoerd worden op deze zogenaamde basic assumptions zodat de betrokkenen lang genoeg in de productieve zone blijven. Dat doe je door het ter discussie stellen van bestaande normen, strategieën, aanpakken, rollen en functies.

Voorbeeld: in de zorg

Een mooi voorbeeld hiervan is de verandering die momenteel in de zorg wordt doorgevoerd. De zorgverlener was voorheen altijd verantwoordelijk voor de patiënt, maar sinds de nieuwe zorgwet hebben zorgverzekeraars die rol overgenomen. Dit betekent een fundamentele herziening van de bedrijfsvoering van zowel zorgverleners als zorgverzekeraars. Hier kan niet worden volstaan met een technische aanpassingen van systemen of procedures, maar zullen bestaande normen en strategieën ter discussie moeten worden gesteld.

Remmelt van der Wal
Docent ICM opleidingen & trainingen

Merk je ook dat verandertrajecten soms moeizaam verlopen en op weerstand stuiten? In de training Verandermanagement leer je vaardigheden en instrumenten toepassen om veranderingen binnen een team, afdeling of organisatie in goede banen te leiden .

Wil je meer leren over dit onderwerp, maar heb je minder tijd om een training te volgen? We bieden deze training ook als E-learning aan.