Zo gebruik je als coach RET (Rationeel Emotieve Therapie) om belemmerende gedachten om te buigen

± 4 minuten

Vier keer per jaar organiseert ICM specialisatiedagen voor coaches. Tijdens zo’n dag oefen je doelgericht met één specifieke vaardigheid of techniek om deze met vertrouwen toe te kunnen passen in de praktijk. Coachen met RET (Rationeel Emotieve Therapie) is een van deze specialisaties. Wij vroegen docent Harrie Brakel: wat is dit voor een therapie? Wanneer gebruik je het en wat levert het jou en je coachee op?

Wat is coachen met RET?

“Met coaching stel je je coachee in staat autonoom een oplossing te vinden voor zijn of haar vraagstuk. Veel mensen zitten met vraagstukken die niet voortkomen uit onkunde, maar uit irrationele, belemmerende gedachten. Die onbewuste gedachten worden vaak veroorzaakt door overtuigingen die we hebben en aannames die we doen zonder te checken wat de werkelijke situatie is.

Albert Ellis ontwikkelde de RET-methode om (ir)rationele gedachten uit te dagen en zijn cliënten in de actiestand te zetten. Want volgens hem was naast inzicht actie nodig om effect van de methodiek te ervaren. RET helpt coachees zich bewust te worden van hun gedachten, er actief de confrontatie mee aan te gaan om te onderzoeken of ze wel reëel zijn en ze om te buigen tot meer realistische gedachten. Dit doe je door je coachee continu vragen te stellen: hoe kijk je ergens naar? Welke woorden of labels geef je aan je gedachten en waarom? Handel je op basis van feiten of aannames? Wat voel je? Wat doe je? En wat zou je willen doen?”

Hoe ziet RET er in de praktijk uit?

“De methodiek die deze training gebruikt heeft acht stappen. We borduren daarbij voort op het ABC van RET: er is een aanleiding of gebeurtenis (A), je hebt daar gedachten over (B) en deze gedachten hebben consequenties in gedrag (C).

De kern daarbij is dat niet A, maar B de oorzaak is van C. Dus: niet de gebeurtenissen zelf, maar jouw gedachten daarover bepalen hoe je handelt. RET focust zich op het veranderen van belemmerende gedachten (B) via de volgende acht stappen:

Beschrijf de A: De gebeurtenis of situatie die een ongewenst gevoel en/of gedrag oproept.
Beschrijf de C: Wat is het ongewenste, niet productieve gevoel en het daarmee samenhangende gedrag (de consequentie)? Wat deed je in de situatie en met welk effect?
Beschrijf de B: Wat zijn de gedachten/overtuigingen waardoor C veroorzaakt werd? Beschrijf de interpretaties en evalueer deze grondig.
Formuleer de gewenste C: Hoe wil je je voelen als situaties zoals A zich voordoen? Hoe wil je je dan gedragen? Waar word je blij en gelukkig van? Dit hoeft niet perfect te zijn, maar wel reëel.
Daag de irrationele gedachten uit en stel ze ter discussie. Kijk bijvoorbeeld naar de feiten. Is het haalbaar wat je denkt? Heb je dat getoetst? Wie vindt dat nog meer?
Formuleer rationele gedachten en vervang de irrationele gedachten die onder B zijn gevonden in stap 3.
Beproef het resultaat. Hoe voelt het om zo te denken?
Maak een actieplan om bovenstaande manier van denken te normaliseren en de gewenste gevoelens te verankeren.

De sleutel is oefening, dus je doorloopt het stappenplan meerdere keren met je coachee. In de specialisatiedag ga je volop aan de slag met oefenen en het in de praktijk brengen van deze stappen. In de Digitale Leeromgeving van ICM vind je een toolbox vol informatie, opdrachten en praktische hulpmiddelen die hierbij helpen.

In welke situaties is coachen met RET nuttig?

“RET kun je inzetten voor vraagstukken op stressniveau. Veelvoorkomende irrationele gedachten die stress veroorzaken zijn bijvoorbeeld:

De Perfectionist: Er mag niets fout gaat, anders faal ik.
De Liefdesjunk: Ik wil het voor iedereen goed doen en aardig gevonden worden.
De Moralist: De ander, het systeem, de maatschappij, de organisatie en de wereld geven mij stress.
Het Verwende Nest: Alles moet in één keer goed gaan, zonder tegenslag en narigheden.
De Rampendenker: Het lukt niet, het gaat mis, we halen het niet.
De Gefrustreerde: Dit is veel te moeilijk, ik kan het niet aan.

Door dit soort gedachten kunnen mensen vastlopen en krijgen ze niets meer uit handen. Typische uitingen zijn faalangst bij het geven van een presentatie, je moeten uitspreken tijdens vergaderingen of feedback moeten geven. In veel gevallen passen coaches dan al (onbewust) RET toe door in te gaan op: wat neem je waar? En wat neem je voor waar aan? Hoe komt dat, hoe voel je je en waar uit zich dat in?”

Hoe weet je als coach wanneer welke methodiek het best past?

“Er zijn veel verschillende stromingen in coaching en alle methodieken en technieken hebben raakvlakken. Ze zijn niet los te knippen van elkaar en daarin ligt juist de kracht. Een voorbeeld: je hebt een vergadering gelabeld als ‘eng’. Dan kun je via RET onderzoeken of dit een correct en rationeel label is en zet je NLP-principes in om het label te herprogrammeren naar ‘uitdagend’ of ‘leerzaam’.

Methodes als RET, Oplossingsgericht Coachen, Provocatief Coachen maar ook tools zoals de Walt Disney methode, de logische niveaus van Bateson, Wolkjes en STARR versterken elkaar en liggen in elkaars verlengde. Vaak kies je niet of het een of het ander omdat de methodes allerlei elementen van elkaar lenen. Het een sluit het ander dus niet uit. Of jouw aanpak bij je coachee en zijn of haar vraagstuk past, merk je aan of iemand in beweging komt of niet. Het is nooit de bedoeling dat jij als coach het werk moet doen. Komt de coachee niet in de actie-stand, dan zul je als coach over moeten gaan op een andere aanpak.

RET kun je zien als een verrijking van je toolbox als coach. Het is een krachtige therapievorm die voor coaches erg goed bruikbaar is en bevat tal van technieken om je coachee verder te helpen.”

Meer weten over RET?

De specialisatiedagen Coachen met RET worden verzorgd in maart, juni, september en december. Bekijk hier alle data. Wil je je al eerder verdiepen in RET? Dan raden we je deze boeken aan:

Albert Ellis – RET, andere kijk op problemen
Henk Hermans – Handboek RET
Jan Verhulst – RET jezelf
Jan Verhulst – Gezond verstand als therapie
Roderik Bender – RET in actie
Moniek Thunissen & Maurits Nijs – De essentie van Psychotherapie

Andere coachspecialisaties

Naast Coachen met RET zijn er ook specialisatiedagen voor: