De 5 conflictstijlen van Thomas-Kilmann: hoe ga jij met conflicten om?
Privé of op het werk: iedereen heeft weleens te maken (gehad) met een conflict. Wetenschappers Kenneth W. Thomas en Ralph H. Kilmann ontwikkelden een instrument om individueel gedrag in conflictsituaties te bepalen. In dit artikel lees je waarop dit gebaseerd is en op welke manier(en) jij effectief met conflicten kunt omgaan.
Wat is een conflict?
Denk eens terug aan het laatste conflict dat je hebt gehad. Hoe heb je dat ervaren en wanneer is iets voor jou een conflict? Hoe ging je ermee om?
Mensen verschillen in hoe ze ruzie ervaren en wanneer ze iets bestempelen als ruzie of als een conflict. Wat de één een gezonde discussie noemt, vindt de ander een meningsverschil. Een derde vindt dat weer een conflict. Sommigen gaan elke vorm van conflict uit de weg, en anderen hebben de overtuiging: wrijving geeft glans.
Volgens Thomas en Kilmann is een conflict een situatie waarin mensen belangen hebben die niet met elkaar te verenigen lijken. In zo’n situatie hebben mensen twee neigingen:
- Aan de ene kant voelen mensen de neiging om voor zichzelf op te komen. Je wilt je eigen belangen behartigen en je doelen bereiken.
- Aan de andere kant is er ook de wens om de relatie goed te houden en te zorgen dat alles soepel verloopt.
Als jouw belangen recht tegenover die van de ander staan, dan is het lastig om de balans te vinden tussen die twee zaken. Thomas en Killman plaatsten deze twee behoeften in een model. Op de horizontale as staat de behoefte aan meewerken. Hiermee zorg je voor het belang van de ander. Op de verticale as staat assertiviteit. Oftewel: opkomen voor je eigen belang. De combinatie tussen deze twee eisen geeft vijf stijlen. Vier stijlen in de hoeken en één in het midden. Hieronder leggen we ze één voor één uit.
Conflictstijl 1: Vermijden
De stijl linksonder noemen we ‘Vermijden’. In deze stijl zorg je beperkt voor andermans belangen én ook beperkt voor je eigen belangen. Vermijden kan de vorm aannemen van het diplomatiek ontlopen van een onderwerp, het onderwerp uitstellen tot een beter moment of je eenvoudigweg onttrekken aan een bedreigende situatie. Met deze stijl realiseer je geen doelen en je verbetert de relatie ook niet. Het is dan ook verleidelijk om te zeggen dat deze stijl nooit goed is. Alleen klopt dat niet helemaal. Met deze stijl heb je afstand en daarmee kun je het conflict objectief bekijken. Als je tijd wilt winnen of iedereen de kans wilt geven om af te koelen, dan is het een handige stijl.
Conflictstijl 2: Doordrukken
Daarboven vinden we de stijl ‘Doordrukken’. De naam geeft het al aan: je zorgt voor je eigen belang en niet voor dat van de ander. Je focust dus meer op het doel dan op de relatie. Je begrijpt dat je jezelf hiermee niet al te geliefd maakt, want als je doorslaat in assertiviteit, dan kan dit agressief overkomen. Als iets voor jou heel belangrijk is, of als je zeker weet dat je in je recht staat, is het wel een goede strategie.
Conflictstijl 3: Toegeven
Rechtsonder vinden we de stijl ‘Toegeven’. Dit is een stijl waarin je vooral zorgt voor de ander en niet voor jezelf. Deze stijl maakt dat je aardig gevonden wordt maar hiermee ga je je doelen niet behalen. Het gevaar is dus dat anderen over je heen lopen. Het is verstandig om toe te geven als het resultaat niet zo belangrijk is en je de vrede wilt bewaren.
Conflictstijl 4: Compromis sluiten
In het midden staat ‘Compromis sluiten’. Je zoekt hierbij naar de middenweg: een beetje voor jou, een beetje voor mij. Het nadeel hiervan is dat je allebei niet helemaal blij bent. Je zet het in als je een tijdelijke oplossing zoekt en de belangen niet heel groot zijn.
Conflictstijl 5: Samenwerken
Als laatste de win-win oplossing, deze stijl heet ‘Samenwerken’. Dit is zowel assertief als coöperatief. Je hebt dan aandacht voor beide belangen. Met deze stijl vind je de balans tussen de verschillende belangen door rustig het probleem te onderzoeken en in kaart te brengen. Hierdoor zoek je een oplossing die voor beide personen ideaal is. Het is vaak iets waar je niet in eerste instantie aan hebt gedacht. Een mooie stijl als het doel belangrijk is voor jou en ook de samenwerking goed moet blijven.
Wat is jouw voorkeursstijl?
Je hebt waarschijnlijk voorkeur voor een van de stijlen. Misschien ben je bijvoorbeeld erg assertief en zorg je altijd dus goed voor jezelf. Je behaalt altijd je doelen maar vergeet de relatie misschien. Als jij je hierin herkent, helpt het als je leert ook naar het belang van de ander te kijken. Andersom komt ook voor. Teveel zorg voor de ander zorgt ervoor dat andere mensen over je heen lopen. In beide gevallen is het goed om te zien dat je voor beide belangen kunt zorgen. Als je leert samenwerken gaan beide partijen tevreden de deur uit.
Onder begeleiding leren omgaan met conflicten? In onze tweedaagse training Conflicthantering leer je vaardigheden om conflicten effectief te hanteren. Je ontdekt wat je kunt doen om je emoties beter te controleren en je krijgt inzicht in je persoonlijke kwaliteiten en verbeterpunten. Lees meer over deze training.