Wat is de SQ3R-methode en hoe pas je het toe?

Het is misschien alweer even geleden dat je voor het laatst echt gestudeerd hebt. Studeren staat veelal synoniem voor lezen, en vaak bevat de leerstof lange en complexe teksten. Als je zo’n tekst hebt gelezen, weet je dan na afloop ook nog precies wat je gelezen hebt? En waar het over gaat? Zo niet, dan kan de SQ3R-methode jou misschien helpen. Lees snel verder om te ontdekken hoe je dit toepast!

Wat is de SQ3R-methode?

De afkorting SQ3R of SQRRR is afkomstig vanuit het Engels en wordt gebruikt om vijf stappen te omschrijven: Survey, Question, Read, Recite, en Review. In het Nederlands heten deze stappen Scan, Vraag, Lees, Verwoord en Leer.

Op basis van psychologisch onderzoek sinds de jaren ‘40 is de leermethode SQ3R ontwikkeld. Met behulp van de SQ3R-methode kun je geschreven informatie sneller bestuderen, begrijpen en onthouden. Met deze methode kun je efficiënter en actiever lezen en is daardoor nuttig voor iedereen: of je nou werkt, studeert of recreatief leest.

De SQ3R-methode is ondanks zijn leeftijd nog steeds een van de meest bruikbare methoden bij het leren van grote en vaak lange en moeilijke teksten. Het stimuleert een actieve uitwerking en betere verwerking van het materiaal dat je leest.

Verbinding, betekenis en emotie

Studeren werkt beter als de informatie een betekenis heeft, als jij de inhoud direct kunt plaatsen in je eigen belevingswereld. Laten we eens een voorbeeld nemen. Hieronder staan twee regels met zeven woorden.

Welke zeven woorden zijn makkelijker om te onthouden?

  1. Markt altijd vraag strategie juist leren zien
  2. Met vuurwerk moet je altijd voorzichtig zijn

Naar alle waarschijnlijkheid kan je de tweede regel aanzienlijk makkelijker onthouden, deze heeft namelijk een betekenis. In de cognitieve psychologie wordt een combinatie van woorden die met elkaar verbonden zijn een schema of patroon genoemd. Hoe beter je in staat bent om een patroon te herkennen of een schema uit te werken, hoe beter je in staat bent om het te onthouden.

Uit psychologisch onderzoek is verder gebleken dat onderwerpen beter blijven hangen als je er een ‘emotionele’ binding mee hebt. Dit geldt zeker voor de emotie ‘nieuwsgierigheid’ en de voldoening als deze nieuwsgierigheid wordt bevredigd. Je kunt tijdens je studie gebruik maken van deze wetenschap door hetgeen je leest te verbinden met jouw dagelijkse belevingen (kennis, ervaringen en emoties).

Hoe pas je de SQ3R-methode toe?

1.    Survey (scannen)

Deze eerste stap staat voor het scannen van het artikel of hoofdstuk dat je wilt leren, voordat je het echt gaat lezen. Scan het artikel en kijk naar koppen en subkoppen. Lees de introductie en indien aanwezig de samenvatting. Bekijk illustraties en bijschriften. Probeer de belangrijkste hoofdpunten (drie tot zes punten) van het hoofdstuk te identificeren.

Duur: 1 minuut

2.    Question (vragen)

Vraag jezelf af waar het hoofdstuk over gaat. Vorm koppen en subkoppen om tot vragen. Volg hierbij je eigen nieuwsgierigheid. Lees (als deze aanwezig zijn) de vragen aan het eind van iedere paragraaf en/of ieder hoofdstuk. Wat weet jij al over dit onderwerp? Wanneer ben je er voor het laatst mee in aanraking geweest?

Duur: meestal minder dan 30 seconden

3.    Read (lezen)

Lees de tekst nu helemaal. Zoek een plek op waar je je kunt concentreren en probeer de tekst actief te lezen. Dit doe je door tijdens het lezen jezelf vragen te stellen bij het einde van iedere paragraaf en door antwoorden te zoeken op vragen die tijden het lezen bij je opkwamen. Besteed ook extra aandacht aan kaders, en woorden en zinnen die onderstreept of vetgedrukt zijn. Bestudeer ook eventuele illustraties en grafieken.

Duur: afhankelijk van leesvaardigheid

4.    Recite (verwoorden)

Vraag jezelf na ieder onderdeel af wat je gelezen hebt. Doe dit bij voorkeur hardop en schrijf het in de marge/kantlijn van de pagina in je eigen woorden op. Het is belangrijk om je eigen woorden te gebruiken en niet een kopie van een zin(snede) te maken. Markeer belangrijke woorden en passages.

Duur: ongeveer 1 minuut

5.    Review (leren)

Deze laatste stap is eigenlijk het echte leren. Maar in plaats van de hele tekst telkens opnieuw te lezen, concentreer je jezelf nu voornamelijk op je eigen aantekeningen. Om informatie van het korte- naar het langetermijngeheugen te krijgen, zal je de informatie meerdere keren en bij voorkeur over meerdere dagen verspreid moeten lezen.

Meer brein- lees of studietips?

Vond je dit handig en wil je meer weten? In de training Breintraining, Snellezen en Mindmappen komen nog allerlei andere handige hacks aan bod die jou een hele hoop tijd en moeite kunnen besparen!