Waar komen jouw waarden vandaan?
Waarden hebben een grote invloed op ons doen en laten. Ze kunnen ons in sommige situaties helpen maar ze kunnen ons ook tegenwerken in het behalen van onze doelen. Belangrijk is daarom te onderzoeken waar ze vandaan komen.
Wat is echt belangrijk voor je?
Wat is echt belangrijk voor je? Welke plek neemt je werk in? Wat vind je belangrijk in een relatie, gezin, familie, je vrienden en collega’s? Ongetwijfeld ontstaan er vanzelf antwoorden op deze vragen. Waar komen die antwoorden vandaan? Komen ze uit je hoofd of uit je hart?
De antwoorden op deze vragen laten je waarden zien. Ze geven aan wat echt belangrijk is en wat je zult beschermen, onderhouden en waarderen, soms ten koste van alles. Het is goed je af te vragen of de antwoorden gegeven worden vanuit een vrije keuze of vanuit een verplichting naar jezelf of naar anderen. Passen de antwoorden op bovenstaande vragen bij je gevoel of meer bij wat er van je verwacht wordt?
Drie soorten waarden
Vanaf het moment dat je wordt geboren verzamel je waarden. Sommigen daarvan blijven je een leven lang bij en andere veranderen in de loop van je leven. We kennen drie soorten waarden:
Geërfde waarden. Dit zijn de waarden die voortkomen uit je opvoeding, opleiding, cultuur en omgeving. In de loop van je leven verschuiven de waarden die je overneemt van anderen. We nemen bijvoorbeeld waarden over van sporthelden, mode, politiek en muziek. In het volwassen leven bepalen waarden een groot deel van je programma’s. Een programma is dat wat ons onbewust stuurt in bepaalde omstandigheden. Je hebt bijvoorbeeld geleerd dat studie belangrijk is, omdat je ouders een hoge opleiding hebben genoten. Dus is het belangrijk voor je dat je kinderen ook studeren en een diploma halen.
Compenserende waarden. Dit zijn waarden die aan het uiterste van een ervaring staan en worden gebruikt om een gemis te compenseren. Een voorbeeld is extra veel vrijheid in de opvoeding van je kinderen geven als je zelf erg streng bent opgevoed.
Je eigen oordeel. Dit gaat over de manier waarop jouw eigen ervaringen impact hebben op je waarden en vice versa. Bijvoorbeeld waarde hechten aan empathie en boos worden als een ander hieraan niet voldoet.
Je waarden veranderen
Door te onderzoeken waar je waarden vandaan komen bepaal je of je een waarde nog in stand moet houden. Wat zou er gebeuren als je deze waarde zou veranderen? Wat zal dit je geven? Wat zal het je kosten? Deze vragen zijn de opstap naar verandering, vooral in situaties waar je waarden je eerder tegenwerken dan meewerken om je doelen te bereiken.