Sta jij open voor informatie die jouw mening tegenspreekt?
Stel, je neemt een sollicitatiegesprek af met een bekende. Je mag die persoon heel graag en je ziet meteen de positieve eigenschappen van die persoon. Dit psychologisch verschijnsel heet de confirmatieneiging, die ervoor zorgt dat we de informatie toelaten die onze mening bevestigt. De informatie die onze mening tegenspreekt, zullen we eerder negeren.
Principes Structureren
Vaak geeft onze omgeving zoveel verschillende indrukken dat we structuur willen aanbrengen. Structuur zorgt ervoor dat we ons niet verliezen in alle informatie die op ons afkomt. We proberen een systeem vast te stellen en algemene principes te formuleren. Op grond van onze kennis en overtuigingen zoeken we verklaringen voor onze principes. We formuleren mogelijke oorzaken en testen deze om te zien of we gelijk hebben. Vaak gaat het hier mis, want wat onze ideeën ondersteunt omarmen we, en wat onze ideeën in twijfel trekt verwerpen we. Vooroordelen en stereotypering van groepen mensen kunnen hierdoor blijven bestaan ondanks het tegenbewijs.
Invloed
Indien we ons niet bewust zijn en geen voorzorgsmaatregelen treffen, kan de confirmatieneiging een grote rol spelen in bijvoorbeeld een sollicitatiegesprek. Als je een positieve indruk hebt van een sollicitant dan ben je geneigd om deze te bevestigen. Als je een negatieve indruk hebt, dan zal je geneigd zijn deze te bevestigen. Wanneer je hier niet bewust van bent, dan ben je in feite alleen bevestiging aan het zoeken van jouw beeld.
Open blijven staan
Wat je kunt doen om de confirmatieneiging tegen te gaan? Ten eerste kun je ervan bewust zijn dat je aan het confirmeren bent. Hoe kun je zonder (voor)oordelen het sollicitatiegesprek in gaan? Ten tweede kun je bewijs zoeken die jouw ideeën weerspreekt. Ten slotte kun je jouw mening nogmaals tegen het licht aanhouden. Klopt je eerste indruk of is je mening gekleurd?
Bronnen
Brysbaert, Marc (2006). Psychologie. Gent: Academia Press
Soonius, Jacques (2014). Psychologie in hoofdlijnen. Den Haag: Boom Lemma