Perceptie is projectie!

Je kent bovenstaande uitspraak vast wel. Zo niet, dan heb je ‘m als kleuter regelmatig gehoord. Alleen werden er toen andere woorden gebruikt, namelijk: ‘wat je zegt, ben je zelf’. Een andere, meer NLP-gerichte uitleg is: ‘je neemt de wereld waar zoals jij denkt dat de wereld eruitziet’. Hoe werkt dat nou?

Een andere kijk op de wereld

Tijdens het geven van een training in Utrecht loop ik een collega trainer tegen het lijf en we raken aan de praat over ons vak als trainer. Op een gegeven moment komt het gesprek op cursisten en het maken van huiswerk. ‘Natuurlijk doen ze de cursus vrijblijvend, maar het is toch normaal dat je het opgegeven huiswerk maakt’, zegt hij quasi verontwaardigd. Ik vraag hem hoe normaal het voor hem is opgegeven huiswerk te maken en hij antwoordt dat het voor hem volkomen logisch is. ‘Anders hoef je die cursus toch niet te doen? Dan kun je je geld beter ergens anders aan besteden.’

Vervolgens vertel ik hem dat het, voor mij, de eigen verantwoordelijkheid van de cursist is of deze het opgegeven huiswerk wel of niet maakt. Het versnelt natuurlijk het leerproces als ze dat wel doen en doen ze het niet, even goede vrienden. Het was voor mijn collega onbegrijpelijk dat ik er zo over kon denken. ‘Het gaat toch om het commitment wat je met elkaar hebt, dat is dan blijkbaar ook niets meer waard’. ‘Ja’, zei ik, ‘en het blijft hun eigen verantwoordelijkheid’.

Bovenstaand verhaal toont duidelijk het principe van ‘perceptie is projectie’. Voor mijn  collega is het normaal dat je opgegeven huiswerk maakt en voor mij is het de eigen verantwoordelijkheid van de cursist. We hebben beiden gelijk. Onze kijk op het wel of niet maken van het huiswerk zegt namelijk niets over de cursisten, het zegt alles over hoe wij naar de wereld kijken.

Normen en waarden

Het grootste deel van onze kijk op de wereld wordt bepaald door onze normen en waarden. Dat is aan de ene kant mooi, het toont onze uniciteit in deze wereld. Tegelijkertijd is het een valkuil als het gaat om communicatie met de mensen om ons heen. Zeker als ik vind dat mijn waarheid ook jouw waarheid moet worden. Vaak hoor je de uitspraak ‘afspraak is afspraak’ en lijkt het of er niet meer vanaf geweken mag worden. Ook een leuke uitspraak is: ‘zo doen we dat hier nu eenmaal’. Beide uitspraken zeggen niets over de ander. Het zegt alles over de kijk op de wereld van de spreker.

Door je dit te realiseren wordt het makkelijker te luisteren naar wat de ander zegt zonder daar direct een oordeel over te hebben. Het zegt immers niets over de gebeurtenis of over jou, het zegt alles over de belevingswereld van de ander. Vraag daar de volgende keer eens naar en laat je verrassen door het antwoord dat je krijgt.


Wil je leren je communicatie te verbeteren en je invloed te vergroten? Of wil je meer resultaat behalen? NLP is een krachtig instrument voor communicatie en gedragsverandering. In de training NLP in 3 dagen krijg je inzicht in de belangrijke modellen, methoden en technieken die binnen NLP bekend zijn. Je leert deze in te zetten in jouw eigen werk- en privésituatie.

button training