Jouw veerkracht vergroten: hier begin je

De coronacrisis heeft velen van ons voor onverwachte uitdagingen gesteld. Hoe voorkomen we dat gepieker de overhand krijgt? Hoe laten we tegenslagen van ons afglijden en herpakken we ons? Vitaliteitscoach Marleen du Clou houdt zich dagelijks bezig met veerkracht, weerbaarheid en vitaliteit en legt uit hoe je op eigen kracht terugveert wanneer het even tegenzit.

Marleen, wat is veerkracht?

“Veerkracht gaat over je vermogen om met al het onbeheersbare in je leven om te gaan. Dat je het gevoel van onzekerheid en je negatieve, angstige gedachten niet de overhand laat nemen, maar meebeweegt en je aanpast in uitdagende situaties. Ik noem het zelf wel eens je geheime springveer: een veer die klappen opvangt, incasseert, meebeweegt en weer terugveert. Door onze eigen drive en ambitie vergeten we alleen soms dat ontspanning nodig is om elasticiteit te behouden. Wanneer je weet hoe je kunt spelen met die springveer levert dat je veel energie op, zowel fysiek als mentaal.”

Hoe kunnen we onze veerkracht aanspreken om met tegenslagen om te gaan?

“Bij veerkracht hebben we te maken met krachten van buitenaf en van binnenuit. De krachten van buitenaf zijn de situaties waarin je je begeeft en de omstandigheden die je niet kunt veranderen. De krachten van binnenuit zijn je gedachten over die situaties; je eigen saboteurs die vinden dat je de situatie wél moet kunnen controleren of beheersen. Het enige dat we zeker weten is dat de toekomst onzeker is. Maar dat was de toekomst voor corona ook. Daar is dus niet veel in veranderd. Maar omdat we de afgelopen jaren steeds meer zijn gaan geloven in de maakbaarheid van ons leven, leek het alsof we alle risico’s onder controle hadden. De corona-lockdown laat zien dat we niet alles onder controle hebben. Situaties kun je dus niet controleren, daar kun je alleen mee leren omgaan.”

Hebben we dan wel invloed op de krachten van binnenuit?

“Die krachten zijn ook heel sterk, want hier hebben we te maken met je gedachten. En dat zijn er een heleboel: zo’n 60.000 per dag die oncontroleerbaar oppoppen in je brein. En waarvan een groot deel bezig is om risico’s voor jou in te schatten. Stel dat je bang bent om je baan te verliezen. Welke gedachten komen er bij jou op? En welke hiervan leveren jou goed nieuws? Dat zijn er waarschijnlijk maar weinig.

Als je je laat leiden door de negatieve en belemmerende gedachten, dan gaat je angstsysteem met je aan de haal. Je komt in de vecht-, vlucht- of bevriesstand en maakt daarvoor veel cortisol en adrenaline aan. Bij te veel stress en piekergedachten krijg je een teveel aan die stoffen. Dit zorgt voor spanningsklachten: in je schouders, nek en buik. En je slaapt slecht. Daarom is het belangrijk om aan je vitaliteit te blijven werken en ook fysieke veerkracht op te bouwen. Zorg voor je lijf, ook tijdens een werkdag. Ontlast je schermogen door oogyoga bijvoorbeeld. En slaap voldoende. Want anders krijgt jouw veer geen kans om te rusten en kom je in een negatieve spiraal terecht. Met het aanwakkeren van jouw geheime springveer ben je beter in staat het biologische stressproces een halt toe te roepen en zit je lekkerder in je vel.“

Hoe versterken we onze geheime springveer?

“Dat begint bij bewustwording en aandacht voor je eigen behoeften en waarden. Laat je niet leiden door normen en andere mensen. Wat past bij jóu? Waar word jij blij van? Ik zie vaak verdriet doordat mensen heel hard werken, compenseren of zichzelf willen bewijzen en daardoor afdrijven van hun eigen verlangens en behoeften. Om hier naar terug te keren werk ik graag met het levenswiel. Daarin vul je alle zaken die belangrijk voor je zijn: relaties, gezondheid, zelfontwikkeling, werk, zingeving. We maken vaak aan het einde van het jaar onze balans op, maar ik zeg: sta hier vaker bij stil! Je waarden zijn jouw kompas in het leven! Dus houd ze goed in de gaten. De behoeften die passen bij jouw waarden ontdek je door:

• Te luisteren naar de signalen uit je lijf
  Je lijf is een geweldige raadgever. Welke emoties ervaar je en wat doet dat met je lijf? Ga zitten zonder afleiding en vóél.
• De wekker een kwartier eerder te zetten
  Sta op in alle rust en neem de tijd om stil te staan bij waarvoor jij je bed uitkomt. Word je geleefd of ben je autonoom? Heb je zelf het stuur in handen? Rustig opstarten geeft je positieve energie waar je de rest van de dag mee vooruit kunt.
• Je energiegevers en energievreters op te schrijven
  Schrijf op welke activiteiten jou energie geven en welke je energie vreten. Wat geeft je een glimlach en pretogen? Waar wordt het zwaar en loop je op leeg?
• Zeg ‘nee’ en durf kritische feedback te geven
  Met inzicht ben je er nog niet. Het is belangrijk om gehoor te geven aan jouw waarden en behoeften. Dat is soms lastig, want dat betekent keuzes maken en jezelf uitspreken! Voor jezelf opkomen vraagt om assertiviteit. Dat is eng, maar wel een voorwaarde om mentale veerkracht op te bouwen. Beëindig die baan of relatie als je daarop leegloopt, maak nieuwe plannen en kies voor jezelf.

Wat levert het benutten van mijn veerkracht me uiteindelijk op?

“We hebben veerkracht nodig om met de hobbels van het leven om te gaan. We maken ons vaak zorgen over wat er kan gebeuren, maar veerkracht laat je verbazen over waar je toe in staat bent. Corona kwam ook voor mij persoonlijk erg dichtbij: ik heb vijf weken in quarantaine voor mijn moeder gezorgd, want het virus had haar in zijn greep. Het gaat inmiddels weer goed met haar en ook ik heb me in deze uitzonderlijke situatie staande gehouden.

Hoe ik omging met die situatie heeft alles te maken met mijn eigen veerkracht. Ik heb mijn best gedaan de risico’s te verkleinen, maar deze grote hobbel kon ik uiteindelijk niet voorkomen. Waar ik wél invloed op had waren de gedachten over de situatie. Ik heb de situatie geaccepteerd, mezelf niet verloren in piekergedachten en goed voor mijn lijf gezorgd. Zo heb ik in deze uitzonderlijke situatie toch nog kunnen genieten van de fijne momenten met mijn moeder.”