Hoe train je je probleemoplossend vermogen?
Problemen oplossen en creatief denken zijn 21e eeuwse vaardigheden: vaardigheden die onmisbaar zijn in de huidige kennis- en netwerksamenleving. In complexe situaties is het noodzakelijk om out-of-the-box te denken en een beroep te doen op je creativiteit. Wanneer je dit goed kunt, ben je als individu aantrekkelijk voor organisaties en de maatschappij. Hieronder vind je een aantal tips uit de ICM training ‘Vergroot je probleemoplossend vermogen met creatief denken’ om jezelf hierin te ontwikkelen.
Wat is het belang van probleemoplossend denken?
Harrie Brakel, trainer bij ICM: “Veel mensen benaderen problemen op een eenzijdige manier en besteden te weinig aandacht aan alle verschillende elementen die een rol kunnen spelen. Dit past echter niet bij vraagstukken die complex van aard zijn, denk aan de klimaatverandering of de coronacrisis.”
“Voor complexe problematiek is een holistische benadering noodzakelijk: het bekijken van het probleem van alle kanten en het opdelen van het probleem in verschillende elementen. Pas dan lukt het om met oplossingen te komen voor die verschillende onderdelen. Vervolgens passen die deeloplossingen als een puzzeltje in elkaar, wat leidt tot een duurzame oplossing voor het overkoepelende probleem.”
Probleemoplossend vermogen en creativiteit als 21e-eeuwse vaardigheden
Problemen oplossen en creatief denken zijn onderdeel van de 11 competenties die behoren tot de 21e-eeuwse vaardigheden, opgesteld door het Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling (SLO) en Kennisnet[1]. Het is een set van competenties die mensen nodig hebben om effectief en efficiënt te werken in de complexe dynamiek van vandaag de dag. Andere competenties die hiertoe behoren zijn bijvoorbeeld mediawijsheid, zelfregulering en sociale & culturele vaardigheden. In het figuur hieronder zijn ze alle 11 afgebeeld.
Bij het oplossen van problemen zijn alle 21e-eeuwse vaardigheden relevant; Je hebt alle competenties nodig om tot een multifunctionele oplossing te komen voor een probleem. Beschik je over een groot probleemoplossend vermogen, dan helpt dat je om goed te bepalen welke competenties je nodig hebt in een bepaalde situatie bij een specifiek probleem.
Wat heb je nodig om je probleemoplossend vermogen te ontwikkelen?
Hoewel je aan de ene kant aanleg kunt hebben voor het oplossen van problemen, is het aan de andere kant goed mogelijk om je probleemoplossend vermogen te trainen en ontwikkelen. Hierbij is het van groot belang om verschillende type waarheden te leren onderscheiden. Het gaat erom dat je leert om feiten van meningen te onderscheiden en dat je weet wanneer een waarheid objectief is of gebaseerd is op persoonlijke interpretatie. Dit onderscheid kennen is de basis om te komen tot een beargumenteerde en effectieve oplossing. In de training Vergroot je probleemoplossend vermogen met creatief denken besteden we daarom veel aandacht aan het leren onderscheiden van feiten, meningen en interpretaties.
Hoe zet je ideeën om tot concrete acties?
Wanneer het onderscheid tussen feit, mening en interpretatie helder is, weet je in welke richting de oplossing moet liggen. Het is dan makkelijker het probleem op te splitsen in hoofd- en bijzaken en vanuit verschillende oogpunten te benaderen. Zo verken je verschillende oplossingsrichtingen die je stap voor stap uitwerkt en leert kennen.
Daarna is het tijd een concreet actieplan te maken om het verschil tussen de toekomstige oplossing en het huidige probleem te verkleinen. Je gaat na wat de oorzaak was voor het probleem dat nu speelt en welke resultaten er later nodig zijn om het doel in de toekomst te bereiken. Je werkt dus de volgende stappen uit: toen (oorzaak), nu (probleem), straks (resultaten), later (doel). Oftewel: eerst los je de why op en vervolgens besteed je aandacht aan de what, how en who.
Zo’n concreet actieplan leren maken en uitvoeren vergt de nodige oefening. Dit leer je door het te doen en ervaren. Daarom oefen je in de training veel met allerhande problemen, die steeds complexer worden. Dit doe je in samenwerking met andere cursisten, zodat je leert van elkaars visie en oogpunten. Op die manier ontwikkel jij jouw probleemoplossend vermogen door creativiteit in te zetten.
De training
Wil je leren hoe je complexe problemen op een effectieve en efficiënte manier oplost? Lees dan hier meer over de training Vergroot je probleemoplossend vermogen met creatief denken of neem contact op met één van onze studieadviseurs voor meer informatie en advies.
[1] https://www.kennisnet.nl/artikel/6648/alles-wat-u-moet-weten-over-21e-eeuwse-vaardigheden/