Ik zit in een dip. Wat nu?
We werken al een aantal weken massaal thuis en worden nu met de neus op de feiten gedrukt: waar ben je écht toe gemotiveerd? Van welke werkzaamheden krijg je wel of geen energie? Normaal gesproken laad je misschien op bij collega’s op kantoor op en vormen zij een welkome afleiding. Nu ontkom je niet aan dat knagende gevoel: waar ben je eigenlijk mee bezig?
De eerste stap: aanvaarden
We zijn geneigd problemen snel te willen oplossen. Wat moeten we doen om uit onze dip te komen? In plaats van te zoeken naar gereedschap, zouden we als eerste stap juist moeten accepteren dat het zo is. Want als je tegen het gevoel in blijft duwen, dan blijft het terugkomen. Zoals een strandbal die je onder water duwt. Juist als je aanvaardt dat het niet lekker voelt én dat je dat niet hoeft te veranderen, komt de rust.
In mindfulness en meditatie speelt zelfcompassie een grote rol. Dat houdt in: mild zijn voor jezelf. Zo sprak ICM oprichter Harrie-Peter deze week ons als medewerkers toe mild te zijn voor jezelf. Het is een ongewone situatie, het is niet altijd makkelijk en het is oké als het soms even niet gaat. Voel je niet schuldig. Hij legitimeerde ons gevoel.
Toegeven aan jezelf dat iets niet werkt klinkt misschien eenvoudiger dan het voelt. In sommige gevallen kan het helpen je gevoel met een coach te bespreken, dat kan bijvoorbeeld online met een coach van ICM. Iemand die naast je staat en met je meedenkt kan zorgen voor een gevoel van veiligheid. Ook kan een coach je helpen stilstaan bij je (onderdrukte) frustraties door vragen te stellen en je aan het denken te zetten.
Waar ben jij primair door gemotiveerd?
Martin Seligman (grondlegger van de Positieve Psychologie) gebruikt het PERMA model als formule voor geluk en welzijn. Dit staat voor Positive emotion, Engagement, Relations, Meaning en Achievement. Zit je goed in je vel? Heb je flow? Heb je authentieke connecties met anderen? Ben je doelbewust met iets bezig en heb je het gevoel dat je uitgedaagd wordt en succes hebt?
Misschien merk je door dit te lezen al direct dat het met een of meerdere van deze elementen niet optimaal gesteld is. Weet je van jezelf waar je primair door gemotiveerd raakt en waar je een ‘mwah’-gevoel bij hebt?
Psycholoog David McClelland stelt in zijn motivatietheorie dat de mens in meer of mindere mate vier behoeften heeft:
- Behoefte aan prestatie: je houdt ervan de inhoud in te duiken, uitdagende doelen te bereiken en feedback te ontvangen om jezelf te verbeteren.
- Behoefte aan invloed/controle (als leidinggevende): je wint graag discussies, houdt van competities en stuurt graag anderen.
- Behoefte aan aansluiting: je hoort graag bij een groep, bevordert samenwerking boven concurrentie en houdt niet van grote risico’s.
- Behoefte aan vermijding/veiligheid: je houdt er niet van in de voorhoede te presteren en vermijdt onaangename situaties.
Eén of twee van deze behoeften zullen jouw dominante drijfveren zijn. Dit is misschien wel hét moment waarop blijkt welke dat zijn. Het is belangrijk om de juiste omstandigheden voor jezelf te creëren.
Een voorbeeld
Marga Rijken (ICM docent): “Ik ben erg gemotiveerd om dingen te doorgronden, te bestuderen en over te dragen door erover te schrijven. Omdat ik daar weinig aan toe kwam besloot ik vaste dagen hiervoor vrij te plannen in mijn agenda. Maar die dagen bleken al snel niet zo bevredigend als ik had gedacht. Ik had alle tijd van de wereld en was goed georganiseerd, maar toch kwam er weinig uit mijn handen. Toen kwam er een moment dat mijn oudtante hulp nodig had. Ik werkte tot 2 uur en stapte de auto in om naar haar toe te gaan. We dronken koffie, ik hielp haar in het huis en deed boodschappen. Uiteindelijk had ik een topdag! Wat bleek? Door de combinatie van prestaties en sociaal contact kreeg mijn dag een gouden randje. Ik had het belang van het schrijven groter gemaakt dan het was. Bovendien kon ik door in de auto te stappen en een stuk te rijden in mijn hoofd alle losse eindjes aan elkaar knopen die tijdens het schrijven waren ontstaan. Ook dat moment van ontspanning bleek dus nodig voor mijn creativiteit.
Tip: verzamel de taken die je liever niet doet
Bij sommige werkzaamheden zul je merken dat je niet vooruit te branden bent. Op welke plek in onderstaand model passen deze? En waar heb je juist echt plezier in?
Het is realistisch om te bedenken dat elke baan minder leuke aspecten heeft. Er blijft altijd een klein stuk corvee over. Houd dat behapbaar tot 10-15%. Wordt het meer, dan heb je actie te ondernemen. Bekijk of het mogelijk is taken die je niet leuk vindt en die niet belangrijk zijn te schrappen van je takenlijst of overleg met je leidinggevende over oplossingen.Je zou de taken waar je je moeilijk toe kunt zetten een week lang kunnen verzamelen. Schrijf ze op post-its, verzamel ze in de vakken vergeten/verveling en bekijk na een week het resultaat. Misschien is er urgentie gegroeid, waardoor een deadline als extrinsieke motivator werkt om taken toch gedaan te krijgen. Of je merkt dat je wel zin hebt om alles er in een keer doorheen te jagen. Met een bevredigend gevoel als resultaat.
Job Crafting: kun je werkzaamheden uitwisselen?
Misschien staan er taken in je takenlijst die belangrijk zijn maar die je erg graag kwijt wilt omdat je merkt dat het je stemming geen goed doet. Wie weet kun je binnen je team aan job crafting doen en taken uitwisselen. Weet je van je collega’s wat zij leuk vinden om te doen? En weten zij dat van jou?
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Marga Rijken, docent bij ICM van o.a. Positieve Psychologie, Arbeids- en Organisatiepsychologie, Toegepaste Psychologie en Persoonlijk Leiderschap.