Grip op je d’s en t’s met 3 inzichten
Twijfel je ook over je d’s en t’s? Ezelsbruggetjes als langer maken en ’t xkofschip hebben we vaak wel onthouden. We passen ze alleen niet altijd op het juiste moment toe. Prent deze drie inzichten in je hoofd en je doet het nooit meer fout.
- Maak onderscheid tussen tegenwoordige tijd en verleden/voltooide tijd
- Neem de ik-vorm als basis
- Engelse werkwoorden vervoeg je hetzelfde
1. Maak onderscheid tussen tegenwoordige tijd en verleden/voltooide tijd
Voordat je een regel uit je kast rukt, moet je je eerst afvragen op welke plank je moet zijn: tegenwoordig of verleden/voltooid. Kun je dat niet direct uit de context van de zin opmaken? Vervang je werkwoord dan door bijvoorbeeld het werkwoord nemen.
Voorbeeld: Het landschap is verander.. en ontwikkel.. zich nog steeds. Als je hier op je gevoel iets invult, zijn dat waarschijnlijk twee d’s. Maar zijn het allebei wel voltooide deelwoorden? Check even met nemen: Het landschap is genomen en neemt zich nog steeds. Veranderd is inderdaad een voltooid deelwoord (dus mag je langer maken) maar ontwikkelt staat in het nu (dus met een t).
2. Neem de ik-vorm als basisbouwsteen
De stam (en van het werkwoord afhalen) heb je nodig om te shoppen bij ’t xkofschip voor de verleden/voltooide tijd. Maar de werkwoordsvorming vindt verder plaats met de ik-vorm als basisbouwsteen.
Kijk maar: verhuizen, stam=verhuiz (-en eraf). Shop je met verhuiz bij ’t xkofschip dan krijg je een d, want de z zit niet in ‘t xkofschip. Maar vervolgens pak je de ik-vorm als basisbouwsteen om het werkwoord te vormen: (ik)verhuis-d.
Op school leren we stam+t maar eigenlijk moet dat dus ik-vorm+t zijn!
3. Engelse werkwoorden vervoeg je hetzelfde
In 1995 is besloten dat we Engelse werkwoorden op z’n Nederlands vervoegen. Dat betekent dat ook bij die werkwoorden de ik-vorm de basisbouwsteen is. De verleden tijd van promoten? (Ik) promoot is de basis + te (stam=promot en t zit niet in ’t xkofschip), dus: hij promoot-te. De tegenwoordige tijd van managen? (Ik) manage is de basis (met e, anders staat er manag) +t, dus: zij manage-t.
Meer inzichten opdoen en oefenen? Volg de tweedaagse training Verzorgd Nederlands.
