Doorbreek je belemmerende overtuigingen!

± 5 minuten

Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als je die terugkerende worsteling hebt, waarbij je er niet in slaagt het structureel anders te gaan doen, dan is de kans groot dat je werkt vanuit een belemmerende overtuiging. In dit artikel lees je hoe je jouw belemmerende overtuigingen kunt doorbreken, zodat je jouw doelen volgend jaar wel kunt bereiken!

Een overtuiging is geen feit

Een overtuiging ontstaat vanuit conclusies die je uit ervaringen en gebeurtenissen trekt, waardoor je iets ‘zeker’ gaat weten. Een voorbeeld: als klanten – toevallig allemaal tegelijk – even niets van zich laten horen, kan de gedachte in je opkomen dat je ’toch niet geschikt bent als ondernemer’. Eigenlijk kunnen we nooit echt ergens zeker van zijn, maar we kunnen wel handelen alsof iets zeker is. Dit komt omdat we geloven dat het zo is. Vaak wordt een overtuiging verward met een feit. Een feit staat voor wat er werkelijk is gebeurd en een overtuiging is een idee over wat er kan gebeuren.

Overtuigingen ontstaan door:

Je omgeving: je neemt vaak over van wat je in je directe omgeving ziet. Het valt niet mee om een overtuiging te hebben die duidelijk afwijkt van wat je omgeving vindt.
Gebeurtenissen.
Kennis: kennis en inzicht kunnen je tot een bepaalde diepe overtuiging leiden.
Eerdere resultaten: heb je een keer iets succesvol gedaan, dan groeit de overtuiging dat je dat een volgende keer ook kunt.

Hoe vaker een ervaring of gebeurtenis zich herhaalt, hoe zekerder je bent van de overtuiging. De herhaling van de ervaring kan trouwens ook in je fantasie voorkomen, waarbij je jezelf voorstelt dat in de toekomst dezelfde ervaring met dezelfde conclusie plaats zal vinden.

Pavlov-effect: hetzelfde gedrag vertonen in bepaalde situaties

We kennen allemaal wel het Pavlov-effect: je hebt ooit een ervaring gehad in een bepaalde situatie en als je weer in eenzelfde soort situatie komt, gedraag je je hetzelfde als toen. Als je van huis uit de boodschap hebt meegekregen dat je een vak moet leren waar je goed geld mee verdient, is het lastig om jezelf toe te staan om vaker je hart te volgen.
Om een overtuiging in stand te houden, wil deze steeds bevestigd worden. Iemand die gelooft dat andere mensen niet te vertrouwen zijn, zal wantrouwend staan tegenover anderen en hun motieven. Daardoor zijn anderen op hun hoede, waardoor zijn overtuiging bevestigd wordt. Op deze manier beïnvloedt de overtuiging ons gedrag en bevestigt de reactie die we op ons gedrag krijgen de waarheid van onze overtuiging.

Een overtuiging die belemmert

Belemmerende overtuigingen zijn negatieve opvattingen die je er bewust of onbewust over jezelf en de wereld om je heen op na houdt. Belemmerende overtuigingen die veel voorkomen zijn bijvoorbeeld: ik kan het niet, ik ben niet goed genoeg, ik ben het niet waard of ik doe er niet toe. Of: als ik heel duidelijk zeg wat ik wil, dan vinden ze me niet leuk meer. Zoals gezegd, belemmerende overtuigingen zijn niet de waarheid, maar voelen vaak wel zo.

Hoe werken belemmerende overtuigingen door in ons gedrag?

Belemmerende overtuigingen werken als selffulfilling prophecies. Juist omdat we zo ons best doen om ze niet ‘waar’ te laten worden, geven we er een bepaalde macht aan. Ons leventje draait dan tóch om die belemmerende overtuiging. En dan gebeurt juist datgene wat we nu niet willen.

Wat kan ik doen om mijn belemmerende overtuigingen los te laten?

Belemmerende overtuigingen zijn een soort lens waardoor je kijkt. Als je belemmerende overtuigingen los wilt laten, is het belangrijk dat je niet gelijk gaat proberen je gedrag te veranderen. Probeer eerst maar eens te kijken naar je overtuiging; naar de manier waarop hij zijn werk doet. Je kijkt er naar, maar hij mag er zijn. Dit geeft rust, ontspanning.

Formuleer een affirmatie (een positief bevestigende zin). Deze is een alternatief voor de belemmerende overtuiging; maar vervangt de belemmerende overtuiging nog niet; zover ben je nog niet. Het staat er naast. Het is dus geen radicaal afscheid, geen schoon schip maken, maar een eerste nieuwe hypothese. Een verkenning van ‘Hé, zou het ook anders kunnen zijn?’. Het is belangrijk hoe je de affirmatie formuleert. Als je belemmerende overtuiging jarenlang is geweest `ik kan het niet’, dan is de affirmatie `ik kan het wel’ een brug te ver. Dit houd je niet vol en zal je niet motiveren. Passender is dan bijvoorbeeld: ‘meer en meer ben ik me bewust van mijn eigen capaciteiten’. Het vinden van een goede affirmatie is heel belangrijk. Het is zoeken naar iets dat precies bij jou past en je energie geeft.

Je staat ’s ochtends even stil bij je affirmatie en ’s avonds kijk je wanneer deze affirmatie waar is geweest. En je stelt je regelmatig voor hoe je jezelf zou gedragen wanneer je zou werken vanuit deze nieuwe overtuiging. Maar al deze tijd vraag je niet van jezelf je gedrag te veranderen! Door waar te nemen hoe jouw oude lens werkt, en door je voor te stellen hoe een nieuwe, meer reële lens werkt, zal de verandering komen als de tijd er rijp voor is. Dit kan heel snel zijn.

Je zult aanvoelen wanneer de tijd rijp is voor gedragsverandering. Het is daarbij zaak dicht bij jezelf te blijven en je eigen tempo aan te houden.

Overtuigingen die je helpen

Er zijn veel overtuigingen die succes stimuleren. Hieronder vind je er vijf die je vaak aantreft bij mensen die uitblinken. Het zijn geen ‘verplichte nummers’, maar misschien kunnen ze je helpen om een begin te maken met een eigen, krachtige set van werkelijk bruikbare overtuigingen.

1. Alles heeft een reden en een doel en dient mij

Echt succesvolle mensen zijn ervan overtuigd dat alles een reden heeft en hen dient. Ze accepteren wat er gebeurt en gebruiken het in hun eigen voordeel. Ze focussen op de mogelijkheden van een situatie en een negatieve ervaring is alleen maar een bouwsteen voor een later succes.

Falen is ook een mogelijke bouwsteen voor succes.

2. Falen bestaat niet, er zijn alleen resultaten

Gebeurtenissen doen zich voor, maar ze zijn niet goed of slecht op zich, ze gebeuren alleen maar. Pas door ze af te zetten tegen onze doelen gaan we ze als ‘goed’ of ‘slecht’ zien.
Veel mensen zijn bang voor mislukkingen. Het ergste in hun ogen is: falen. Maar dat ‘falen’ is ook een mogelijke bouwsteen voor succes en het zou zonde zijn om die kwijt te raken. Je kunt ‘falen’ ook zien als feedback, een klein onderdeeltje van het noodzakelijke proces van trial and error om tot je doel te komen. Een aardig experiment is het volgende. Vraag jezelf eens af: wat zou je doen als je wist dat je niet kón falen? En in het verlengde daarvan: waarom zou je dan die acties ook niet eens feitelijk uitvoeren?

3. Het is cruciaal mensen te respecteren

Op weg naar succes moet het met mensen klikken. Op heel veel terreinen is teamwork cruciaal. Met een effectief team kun je veel meer bereiken dan alleen. De cruciale factor in die samenwerking is respect voor elkaar.

4. Alleen door toewijding is blijvend succes mogelijk

Toewijding is belangrijker dan slimheid, kracht, talent etc. Succesvolle mensen zijn ervan overtuigd dat je jezelfvolledig aan één doel moet wijden en daar alles voor moet doen.

5. Stop effectief veel energie ergens in en je doel zal zich manifesteren

Door veel energie in je gedachten en acties te stoppen, geef je die ‘body’. Dat trekt vanzelf de omstandigheden en mensen naar je toe die nodig zijn om het gevisualiseerde beeld van je doel ook werkelijkheid te laten worden.

Samengevat

Als voorbereiding voor het veranderen van een belemmerende overtuiging kun je jezelf drie vragen stellen:

Welke belemmerende overtuiging heb ik die mij verhindert mijn doel te bereiken?
Wat is de positieve, krachtgevende tegenhanger van die belemmerende overtuiging?
Als ik weet dat [de positieve overtuiging], op wat voor manier zou ik dan dichter bij mijn doel kunnen komen?

Om je belemmerende overtuigingen op het spoor te komen is tijd nodig: 95% van ons gedrag wordt aangestuurd door het on(der)bewuste. Je kunt het alleen gaan zien wanneer je regelmatig de gelegenheid neemt om met afstand naar jezelf te kijken.