De rol van taal op ons onbewuste

Hoe praat jij tegen jezelf en tegen anderen? Beperkt jouw taalgebruik je of biedt het ruimte om je doelen te halen?

NLP (Neuro Linguïstisch Programmeren) betekent letterlijk: het centraal zenuwstelsel taalkundig programmeren. Het doel van dit programmeren is verandering laten plaatsvinden op onbewust niveau. Hoe mooi zou het zijn als je taal zou kunnen gebruiken om jezelf en anderen, op onbewust niveau, suggesties mee te geven. Suggesties die je aan het denken zetten, die ruimte geven voor een geheel eigen invulling. Prachtig, toch? Dat leer je met NLP.

Zo werkt het

Taal kan verruimen en taal kan zeker ook beperken. Soms zelfs zonder dat we het in de gaten hebben. Onze taal zit er vol mee, denk aan de volgende uitspraken:

– we zien wel waar het schip strandt
–  ‘wat je gedaan hebt is best goed, maar

In het eerste voorbeeld vertellen we het onbewuste dat, wat er ook gebeurt, het schip moet stranden. De vraag is niet of het schip strandt, de vraag is wanneer het schip strandt.

In het tweede voorbeeld gaat het om het gebruik van het woordje ‘maar’. Alles wat er in het eerste zinsdeel staat wordt afgebroken door het woordje ‘maar’ wat er achteraan komt. Gebruik in plaats van ‘maar’ eens het woord ‘en’, en let dan eens op wat er allemaal verandert in je communicatie.

Taalpatronen

Het is goed je af te vragen op welke manier je taal kunt gebruiken zodanig dat jezelf of de ander de ruimte ervaart om een eigen invulling aan jouw boodschap te geven. Hetzelfde gebeurt op dit moment. Je hebt dit document geopend en bent het aan het doorlezen en ongetwijfeld roept het een aantal vragen op. Het feit alleen al dat het vragen oproept betekent dat het onbewuste bezig is deze informatie een plek te geven.

Wat gebeurde er bij je toen je bovenstaande tekst las? Ongetwijfeld ben je helemaal meegegaan in het verhaal. Met andere woorden, je hebt de ruimte ervaren zelf invulling aan de tekst te geven. De eerste zin ‘het is goed je af te vragen’ is een taalpatroon van Milton Erickson.

Het Miltonmodel is een onderdeel van Neurolinguïstisch programmeren (NLP) dat zou beschrijven hoe onprecies en kunstig vaag taalgebruik kan worden ingezet, met name in een therapeutische (of coachende) setting, om de cliënt in staat te stellen associatief een eigen betekenis, vertrekkend van zijn eigen belevingswereld, toe te voegen. Door de gehanteerde spraakpatronen zou de gesprekspartner overgaan naar een andere stemming die volgens het model het onbewuste opent voor hypnotherapeutische werking.

Dit wordt een ‘ontbrekend performatief’ genoemd. Uit de zin is niet op te maken wie het goed vindt dat je je iets afvraagt en toch gaat het onbewuste er mee aan het werk. Het lijkt wel alsof de zin een opdracht geeft aan het onbewuste om zich iets te gaan afvragen.

Vanaf de zin ‘Hetzelfde gebeurt op dit moment……vragen op’ is een voorbeeld van ‘pacing van de huidige ervaring’. De genoemde ervaringen zijn te verifiëren door jou als lezer en dus waarheid voor het onbewuste.

De laatst gebruikte is een complexe equivalent. Deze start met ‘Het feit alleen…….betekent……plek te geven’. Door gebruik te maken van het woord ‘betekent’ wordt het eerste deel van de zin aan het tweede deel van de zin gekoppeld, alsof ze bij elkaar horen.

Bovenstaande is een voorbeeld van enkele taalpatronen die geleerd worden in NLP. Door zo gebruik te maken van de taal maak je sneller contact met de mensen om je heen, juist omdat je ze de ruimte biedt zelf een invulling aan jouw woorden te geven.